Sau buổi hỏi cung, trong đó lần đầu tiên, vấn đề hình nhân bằng sáp được đặt ra, Coconnas bảo De Mole khi hai người gặp nhau:
- Này ông bạn ơi, mình thấy mọi việc đều có vẻ ổn thoả và chẳng mấy chốc mà chúng mình sẽ bị các pháp quan bỏ rơi thôi. Điều này hoàn toàn ngược với việc thầy thuốc bỏ rơi con bệnh tức là ông ta không thể cứu con bệnh được nữa, còn khi pháp quan bỏ rơi bị cáo, có nghĩa là ông ta mất hẳn hy vọng được cho chặt đầu anh ta.
- Ừ, thậm chí mình còn thấy rõ bàn tay của các cô bạn cao quý của chúng mình qua thái độ lịch sự, sự dễ dãi của các viên coi ngục, sự mềm dẻo của các cánh cửa, nhưng cứ theo như điều người ta nói với nhau thì mình vẫn chưa nhận ra thái độ ông de Beaulieu.
- Mình thì mình nhận ra lắm chứ, chỉ tội phải trả giá đắt đấy.
- Chậc! Một người là công chúa, một người là hoàng hậu, cả hai đều giàu, chẳng bao giờ họ có dịp tiêu tiền tốt hơn thế này đâu.
Bây giờ ôn lại bài cho nhớ nhé: họ đưa chúng mình tới tiểu giáo đường, để chúng mình đấy với anh chàng gác ngục của bọn mình rồi ở chỗ đã định mỗi đứa chúng mình sẽ tìm được một con dao găm, rồi mình mới khoét cho anh chàng coi ngục một lỗ vào bụng…
- Chớ chớ, đâm vào bụng thì cậu khiến hắn không hưởng được năm trăm ngàn écus mất, đâm vào tay ấy.
- Thôi đi, đâm vào tay sẽ khiến hắn gặp rắc rối mất, người ta sẽ thấy ngay là có thông đồng ở đây. Không, mình đâm vào bên phải, lách kheo khéo một tý dọc theo xương sưởn. Đâm vào đấy mới có vẻ như thật mà lại vô hại.
- Thôi được, sau đó thì…
- Sau đó cậu vác ghế dài ra chặn cửa còn hai nàng công chúa của chúng ta sẽ bay ra khỏi bàn thờ nơi họ nấp và Henriette sẽ đi mở cánh cửa con. Ôi thế chứ, giờ đây mình yêu nàng quá, chắc nàng đã phải phản bội mình rồi đây nên mình mới lại cảm thấy tình yêu bừng lên thế này.
- Và rồi chúng mình sẽ tới rừng - De Mole nói với giọng run rẩy thốt qua môi chàng như một giai điệu - Một nụ hôn sẽ khiến mỗi đứa chúng ta vui tươi và khỏe khoắn lại. Anibal, cậu có tưởng tượng ra chúng mình lại cưỡi trên những con tuấn mã mà lòng hơi se lại không? Ôi, được sợ hãi mới thích làm sao! Được sợ hãi dưới trời tự do, khi ta có một thanh kiếm sắc tuốt trần bên hông, khi ta được thét lên những tiếng kêu "hura" sẽ khiến chúng chồm lên phóng như bay.
- Ừ nhưng sợ hãi giữa bốn bức tường thì cậu bảo sao De Mole? Mình có thể phát biểu cảm tưởng về chuyện ấy lắm vì mình đã có một vài kinh nghiệm. Khi cái thằng cha mặt nhợt Beaulieu ấy bước vào phòng mình lần đầu tiên, trong bóng tối đằng sau hắn lấp lánh ánh nâu và có tiếng động ảm đạm của binh khí chạm nhau. Mình thề với cậu là mình nghĩ ngay tới quận chúa d Alençon và mình cứ chờ để được thấy cái mặt khỉ của hắn giữa hai cái mặt khỉ của bọn lính vác thương. Mình đã nhầm và chỉ được an ủi có thế, thế nhưng mình cũng không mất gì; đêm đến mình lại mơ thấy hắn ngay.
De Mole bận theo đuổi những ý nghĩ vui tươi của mình nên chẳng để ý gì đến bạn cũng đang thả hồn trong thế giới hoang tưởng, chàng nói:
- Vậy là họ đã tính trước cả, cả nơi chúng ta sẽ ẩn náu. Chúng ta sẽ đi Lorraine, ông bạn ạ. Thực tình là mình thích đi Navarre hơn, ở Navarre mình coi như ở nhà nàng rồi, nhưng Navarre xa quá, Nancy còn hơn. Với lại ở đây, chúng mình cách Paris có tám mươi dặm. Này, Anibal, cậu có biết mình ra khỏi đây nhưng chỉ tiếc có mỗi một điều thôi không?
- A, không… quái thật. Mình thì mình để tất cả những điều nuối tiếc của mình lại đây rồi.
- Này mình chỉ tiếc là không thể đem ông bạn coi ngục tử tế của chúng mình đi được…
- Nhưng hắn không muốn đâu, nếu đi thì hắn thiệt quá. Cậu nghĩ mà xem: năm trăm écus của chúng mình nhé, tiền thưởng của nhà nước nhé, có khi lại còn được thăng cấp nữa ấy chứ. Rồi đây sau khi mình giết hắn thì hắn sống mới sướng chứ, cái thằng cha ấy. Này, nhưng cậu sao thế kia?
- Không, mình chợt nghĩ ra một ý
- Hình như cái ý ấy chẳng hay ho gì lắm, cậu nom tái xanh tái xám kia kìa.
- Mình tự hỏi sao người ta lại đưa chúng mình đến giáo đường nhỉ?
- Ô thì để cầu nguyện chứ còn gì nữa. Mình thấy cũng đến lúc rồi.
- Nhưng người ta vẫn chỉ đưa tới giáo đường những kẻ bị kết án tử hình hoặc những người bị nhục hình thôi cơ mà.
- Ô hô! – Coconnas cũng hơi tái mặt đi - Cũng đáng quan tâm đấy. Ta thử hỏi cái anh chàng mà mình phải đâm lòi ruột ra xem. Này ông bạn cầm khoá!
- Thưa ngài gọi tôi! - Viên coi ngục đang đứng canh chừng trên những bậc thang đầu đáp.
- Ừ, lại đây!
- Tôi đây ạ.
- Có đúng đã thoả thuận là chúng ta sẽ trốn ở chỗ giáo đường không?
- Suỵt! - Viên coi ngục sợ hãi nhìn quanh.
- Cứ yên tâm, không ai nghe lỏm đâu.
- Thưa ngài, vâng, đúng ở chỗ giáo đường đấy ạ.
- Vậy ra họ dẫn chúng ta đến giáo đường à?
- Chắc chắn là như vậy vì lẽ thường vẫn thế.
- Lẽ thường nào?
- Vâng, sau mỗi lần kết án tử hình, người ta có lệ để người tử tù qua đêm ở nơi giáo đường.
Coconnas và De Mole cùng rùng mình nhìn nhau.
- Vậy anh nghĩ rằng chúng ta sẽ bị kết án tử hình à?
- Đúng thế ạ… Nhưng các ngài cũng tin thế đấy thôi.
- Sao? Chúng ta cũng tin thế ấy à? - De Mole hỏi
- Vâng… Nếu các ngài không tin như thế, các ngài đã chẳng chuẩn bị để trốn đi như thế này.
- Cậu thấy chưa hắn nói chí lý lắm! - Coconnas bảo De Mole.
- Ừ. Và ít ra bây giờ mình cũng biết là chúng mình đang chơi "được ăn cả ngã về không".
- Thế còn tôi thì sao? - Viên coi ngục hỏi - Ngài tưởng tôi không liều ấy à? Nếu ngài đây vì xúc động lại đi đâm nhầm chỗ thì…
- Này, mẹ kiếp! - Coconnas chậm rãi nói - Ta chỉ mong được ở địa vị mi, chẳng phải lo đối chọi với bàn tay nào ngoài ban tay này, ngọn dao nào ngoài lưỡi dao sẽ phải đâm mi đây thôi.
- Tử tù! - De Mole lẩm bẩm - Không thể thế được!
- Không thể được? - Viên cai ngục ngây thơ hỏi lại - Tại sao ạ?
- Suỵt: - Coconnas đáp - Hình như có người mở cửa tầng dưới đấy.
- Đúng thế thật - Viên coi ngục hấp tấp nói - Xin các ngài vào đi!
- Anh nghĩ bao giờ thì xét xử? - De Mole hỏi.
- Chậm nhất là ngày mai. Nhưng xin các ngài yên tâm, những người cần được báo sẽ biết trước.
- Vậy chúng ta hãy ôm nhau và từ biệt những bức tường nơi đây.
Hai người bạn ôm chầm lấy nhau rồi ai về phòng nấy, de Mole vừa đi vừa thở dài còn Coconnas vừa về vừa ngâm nga hát.
***
Đến tận bảy giờ tối cũng vẫn không có chuyện gì xảy ra.
Một đêm tối trời và mưa dầm dề phủ xuống toà thành Vincennnes.
Thật là một đêm tốt lành cho các cuộc vượt ngục. Người ta đem bữa tối đến cho Coconnas. Chàng ăn rất ngon miệng như thường lệ và nghĩ tới niềm vui thú nếu được dầm trong cơn mưa đang gõ rào rào trên tường thành. Chàng đã chuẩn bị đi ngủ trong tiếng gió rì rầm trầm trầm đơn điệu mà đôi khi chàng vẫn nghe với chút sầu tư chàng chưa bao giờ cảm thấy khi chưa vào tù. Chợt chàng thấy có tiếng gió rít dưới các cửa nghe lạ hơn lúc thường, lò sười cũng reo phì phì nhiều hơn. Hiện tượng này thường xảy ra khi người ta mở một trong các hầm giam của tầng trên và nhất là cửa phòng giam trước mặt. Mọi khi nghe tiếng động này Coconnas vẫn nhận ra rằng viên coi ngục sắp tới chỗ chàng vì tiếng động đó có nghĩa là y vừa ở chỗ De Mole ra xong.
Tuy nhiên lần này Coconnas vươn cổ vểnh tai nghe ngóng vô ích.
Thời gian trôi qua mà chẳng có ai tới.
"Lạ nhỉ - Coconnas tự nhủ - Mở phòng De Mole mà không mở phòng mình. De Mole cho gọi người à? Cậu ta ốm chăng? Thế là thế nào?".
Đối với một tù nhân, mọi việc đều có thể trở thành nỗi nghi ngờ và lo lắng cũng như có thể trở thành niềm vui mừng và hy vọng.
Nửa tiếng đồng hồ trôi qua, rồi một tiếng, rồi một tiếng rưỡi.
Coconnas tức tối bắt đầu thiu thiu ngủ, chợt tiếng khoá lách cách làm chàng bật dậy.
"Ô hô! - Chàng tự bảo - Hay đã đến giờ ra đi rồi và người sẽ dẫn chúng mình đến giáo đường mà không phải bị kết án? Mẹ kiếp! Trốn trong một đêm như thế này thì cũng thích thật, trời tối đen như mực, chỉ mong sao lũ ngựa đừng bị tối tăm mặt mũi lại thôi!"
Chàng đang định vui vẻ hỏi viên giữ khoá thì thấy y đặt tay lên môi và đưa mắt đầy ý nghĩa.
Quả là đằng sau y người ta nghe có tiếng động và nhận thấy những bóng người.
Đột nhiên giữa bóng tối, chàng nhận thấy hai chiếc mũ sắt và ngọn nến mù làm hắt lên hai ánh lấp lánh.
"Ái chà - Chàng nói nhỏ - Lệ bộ thê thảm này là thế nào? Ta đi đây?".
Viên coi ngục chỉ đáp bằng một tiếng thở dài nghe giống như một lời rên rỉ.
- Mẹ kiếp - Coconnas lẩm bẩm - Đời mới chó má chứ! Bao giờ cũng cực đoan, chẳng có gì là tốt lành cả hoặc là bì bõm trong bùn lầy ngập cổ, hoặc là lượn lờ trên trời, không có lơ lửng ở giữa. Nào, ta đi đâu đây?
- Hãy đi theo lính cầm kích, thưa ông - Một giọng nói đớt vang lên khiến Coconuax nhận ra một viên môn lại đi theo những người lính mà chàng thoáng trông thấy.
- Còn ông de Mole? Ông ta đâu? Ông ta ra sao rồi - Anh chàng Piémontais hỏi.
- Xin hãy đi theo lính cầm kích - Vẫn giọng nói đớt đều đều ấy đáp.
Phải tuân lệnh thôi. Coconnas ra khỏi phòng và nhìn thấy người mặc áo đen có cái giọng chàng nghe khó khịu đến thế. Đó là một viên lục sự gù lưng chắc đã đi theo ngành áo chùng đề người ta khỏi nhận thấy y cũng bị khoèo chân nữa.
Y chậm rãi bước xuống cầu thang xoáy ốc. Tới tầng một, những người gác dừng lại cả.
- Xuống dốc thế là đã nhiều rồi đấy, nhưng chắc vẫn còn chưa hết đâu - Coconnas lẩm bẩm.
Cửa mở, Coconnas mắt sắc như mèo rừng và mũi thính như chó săn, chàng ngừi thấy mùi các pháp quan và thấy trong bóng tối có hình một người đàn ông với cánh tay trần khiến chàng toát mồ hôi trán. Tuy vậy, chàng vẫn giữ một vẻ mặt tươi cười nhất, nghiêng đầu về bên trái theo cách trang trọng của mốt thời bấy giờ và tay chống nạnh, chàng bước vào phòng.
Có người vén một tấm thảm treo lên và Coconnas nhìn thấy đúng là những viên pháp quan và lục sự thật.
Cách những viên pháp quan và lục sự này vài bước là De Mole đang ngồi trên ghế dài.
Coconnas được dẫn tới trước toà. Đến trước mặt quan toà, chàng gật đầu cười với De Mole rồi đợi.
- Tên ông là gì? - Viên chánh án hỏi.
- Marc Anibal Coconnas - Nhà quý tộc trả lời với vẻ rất duyên dáng - Bá tước Montpantier, Chenaux và những vùng khác nhưng tôi ngỡ rằng các vị đã biết hết chức tước của chúng tôi rồi chứ.
- Ông sinh ở đâu?
- Ở Saint-Colomban, gần Suze.
- Bao nhiêu tuổi?
- Hai mươi bảy tuổi ba tháng.
- Tốt lắm - Viên chánh án nói.
- Hình như hắn vui thích về điều đó lắm thì phải - Coconnas lầm bẩm.
- Bây giờ thì mục đích của ông là gì khi ông rời bỏ ông d Alençon? Sau một lát im lặng để viên lục sự có thì giờ ghi chép lại những câu trả lời của bị cáo, viên chánh án hỏi tiếp.
- Đó là để đến với ông de Mole bạn tôi đang có mặt tại đây ông này rời bỏ ông hoàng trước tôi mấy ngày.
- Các ông làm gì ở chỗ cuộc săn nơi các ông bị bắt?
- Tôi đi săn chứ còn gì nữa - Coconnas đáp.
- Đức vua cũng tham gia cuộc săn đó. Và chính ở đó Người đã bị những cơn đau đầu tiên của chứng bệnh đang giày vò Người hiện nay.
- Về việc này thì khi ấy tôi không ở gần đức vua nên tôi không thể nói gì hơn. Tôi thậm chí còn không biết là Người lâm bệnh nữa kia.
Các viên pháp quan nhìn nhau với một nụ cười khó tin.
- À ra ông không biết đấy? - Viên chánh án hỏi.
- Thưa ông đúng thế, tôi lấy làm phiền lòng về việc ngọc thể bất an. Dù vua nước Pháp không phải là vua của tôi, nhưng tôi rất có nhiều thiện cảm với Người.
- Thật thế ư?
- Xin thề danh dự! Không phải như đối với hoàng đệ quận công d Alençon. Ông này, tôi xin thú thật là…
- Đây không phải là chuyện quận công d Alençon mà chúng ta đang nói về thánh thượng, thưa ông.
- Thế thì tôi đã nói với ông rằng tôi là kẻ tôi tớ rất kính cẩn của Người rồi còn gì? - Coconnas vừa đáp vừa đung đưa người vớỉ vẻ láo xược rất đáng khâm phục.
- Nếu ông quả đúng là kẻ tôi tớ của Người như ông định mạo nhận, liệu ông có vui lòng nói cho chúng tôi những gì ông biết về một hình nhân phù phép nào đó không?
- À được lắm, hình như chúng ta lại quay lại chuyện cái hình nhân thì phải?
- Thưa ông, đúng vậy, điều đó làm ông không vừa lòng ư?
- Không, thà thế còn hơn. Ông hỏi đi.
- Tại sao lại có cái hình nhân này ở nhà ông de La Mole?
- Nó mà ở nhà ông de Mole à? Ông định nói là ở nhà René chứ gì?
- Vậy ông thừa nhận là có hình nhân đó phải không?
- Đức mẹ ơi, vâng, nếu người ta chỉ nó cho tôi.
- Nó đây. Có đúng là hình nhân mà ông biết không?
- Đúng lắm.
- Lục sự - Chánh án truyền - Viết rằng bị cáo đã nhận ra hình nhân đó được thấy ở nhà ông de Mole.
- Chớ chớ, đừng có lẫn lộn, do được thấy ở nhà René chứ?
- Ở nhà René cũng được. Ngày nào?
- Có mỗi một ngày mà ông de Mole và tôi cùng tới đấy mà thôi.
- Vậy ông thú nhận là đã tới nhà René cùng ông de Mole?
- Chậc! Thì tôi có bao giờ giấu đâu?
- Lục sự! Ghi rằng bị cáo thú nhận đã tới nhà René để làm bùa yểm.
- Ấy ấy từ từ chứ, ngài chánh án. Đừng có hăng quá thế, tôi có nói gì về việc ấy đâu.
- Ông chối là đã đến nhà René để làm bùa yểm hả?
- Tôi phủ nhận. Chuyện yểm bùa là do tình cờ chứ không phải là định trước.
- Thế nhưng có bùa yếm hay không?
- Tôi không phủ nhận là đã có chuyện giống như việc yểm bùa xảy ra.
- Lục sự, ghi rằng bị cáo thú nhận đã yểm bùa nhằm hại tính mạng nhà vua tại nhà René.
- Sao? Hại tính mạng nhà vua à? Trò dối trá thô bỉ! Chưa bao giờ có chuyện yểm bùa chống lại tính mạng nhà vua ở đây cả - Các ông đã thấy chưa? - La Mole nói.
- Im lặng! - Viên chánh áp đáp.
Rồi hắn quay về phía viên lục sự tiểp:
- Hại sinh mạng nhà vua, xong chưa?
- Không đâu - Coconnas tiếp lời - Vả lại đấy đâu phải là hình nhân đàn ông, đây là hình nhân đàn bà.
- Thế nào, các ông, tôi đã nói rồi còn gì? - De Mole lại nói.
- Ông de Mole - Chánh án nói - Khi nào chúng tôi hỏi thì ông sẽ trả lởi. Đừng có cắt ngang cuộc thẩm vấn những người khác.
- Nào, ông bảo rằng đó là tượng đàn bà à?
- Đúng thế, tôi bảo thế đấy.
- Tại sao hình nhân lại có vương miện và hoàng bào?
- Mẹ kiếp! - Coconnas đáp - Đơn giản lắm, đó là vì…
La Mole nhốm dậy và đặt ngón tay lên miệng.
- Ừ nhỉ - Coconnas đáp - Mình sắp nói nhăng nói cuội gì đấy nhỉ, cứ như thể chuyện có dính dáng gì tới các ngài đây không bằng.
- Thế ông vẫn khăng khăng bảo đây là hình nhân đàn bà?
- Đúng thế, tôi bảo lưu ý kiến.
- Ông từ chối không nói người đàn bà này là ai?
- Đây là một người đàn bà ở xứ tôi mà tôi đã yêu và muốn được yêu lại - De Mole đáp thay.
- Người ta không hỏi ông, ông de Mole - Viên chánh án kêu lên - Ông im đi, nếu không người ta sẽ bịt miệng ông lại.
- Bịt miệng lại! - Coconnas thốt lên - Ông bảo sao, hở cái đồ áo chùng đen? Người ta bịt miệng bạn tôi lại! Một nhà quý tộc kia mà! Thôi đi!
- Cho René vào - Quan tổng biện lý Laguesle nói.
- Được, cứ cho René vào - Coconnas đáp - Rồi ta sẽ thấy ở đây ai đúng, ba người các ông hay hai người chúng tôi.
René bước vào, mặt xanh xao, nom già hẳn đi, gần như không thể nhận ra được đối với hai người bạn, tội lỗi y sắp phạm đè nặng lên y còn hơn cả những tội mà y đã phạm.
- Thầy René, - Viên pháp quan hỏi - Thầy có nhận ra hai bị cáo đây không?
- Thưa ông, có - René trả lời với giọng đầy xúc động.
- Thầy gặp họ ở đâu?
- Ở nhiều nơi và cụ thể là ở nhà tôi.
- Họ đến nhà thầy bao nhiêu lần?
- Mỗi một lần.
René càng nói, nét mặt Coconnas càng tươi lên. Ngược lại De Mole vẫn giữ vẻ thâm trầm dường như chàng có mối linh cảm nào đó.
- Thế họ đến nhà ông để làm gì?
- Để đặt tôi làm một hình nhân bằng sáp - René dường như ngập ngừng một lát rồi mới nói.
- Xin lỗi, thầy René - Coconnas ngắt lời - Ông hơi nhầm đấy.
- Im lặng! - Viên chánh án nói rồi quay sang René hỏi tiếp:
- Hình nhân đó là hình nhân đàn bà hay đàn ông?
- Đàn ông - René đáp.
Coconnas bật dậy như lò xo.
- Đàn ông? - Chàng hỏi.
- Đàn ông - René trả lời với giọng yếu ớt đến nỗi viên chánh án nghe rất khó.
- Thế tại sao hình nhân đàn ông ấy lại mang áo choàng và vương miện?
- Vì hình nhân đó bíểu tượng cho một vị vua.
- Đồ dối trá đê tiện! - Coconnas tức giận kêu lên.
- Coconnas, cậu im đi - De Mole ngắt lời chàng - Cứ để mặc cho người này nói, mỗi người đều có quyền đánh mất linh hồn của mình.
- Nhưng mẹ kiếp, hắn không được làm mất mạng kẻ khác chứ!
- Thế chiếc kim bằng thép đâm vào tim hình nhân với chữ "M" đính trên băng giấy là nghla thế nào?
- Chiếc kim biểu tượng cho thanh kiếm hoặc dao găm, chữ "M" có nghĩa là MORT(chết).
Coconnas phác một cử chỉ như muốn vặn cổ René, bốn người gác kìm chàng lại.
- Tốt lắm - Biện lý Laguesle nói - Toà đã được thông báo khá đầy đủ. Các anh giải tù nhân vào phòng đợi.
- Nhưng bị tố cáo những điều như thế không thể nào không phản kháng - Coconnas kêu lên.
- Thì ông cứ phản kháng đi, có ai ngăn ông đâu. Lính gác đâu các anh đã nghe thấy gì chưa?
Bọn lính gác túm lấy hai bị cáo và đưa họ ra mỗi người theo một cửa.
Rồi biện lý ra hiệu cho người đàn ông mà Coconnas đã thoáng nhìn thấy trong bóng tối và bảo y:
- Thầy đừng có đi đâu, đêm nay thầy có việc đấy.
- Thưa ngài, tôi phải bắt đầu với người nào đây? - Người đàn ông kính cẩn cầm mũ ra tay hỏi.
- Với tên này, - Viên chánh án vừa nói vừa trỏ De Mole mà người ta còn nhìn thấy như một cái bóng giữa hai người lính gác.
Rồi y tới gần René đang run sợ đứng chờ được giải về Châtelet nơi y giam giữ.
- Tốt lắm - Viên chánh án nói - Thái hậu và đức vua sẽ biết được rằng nhờ có thầy mà thánh thượng được rõ sự thật.
Nhưng lẽ ra lời hứa hẹn phải làm cho René tỉnh người lên thì dường như lại khiến y bàng hoàng hơn và y chỉ trả lời bằng một tiếng thở dài.
Chương 58: Nhục hình bẻ chân
Chỉ khi đã bị dẫn vào phòng giam mới của chàng và cửa đã đóng lại, Coconnas còn lại có một mình không cứng cỏi như lúc chàng đấu tranh với bọn quan toà và nổi cơn tức giận với René, chàng mới bắt đầu buồn phiền suy nghĩ.
"Hình như mọi việc bắt đầu xoay sang chiều hướng tồi tệ - Chàng tự nhủ - Thật đúng là lúc đi xuống toà tiểu giáo đường, mình rất ngờ sẽ bị kết án tử hình vì rõ ràng là lúc này họ đang quan tâm tới việc kết án tử hình bọn mình. Mình lại càng ghét cái trò án tử hình được tuyên bố bằng xử kín trong một lâu đài có thành có luỹ trước những bộ mặt xấu xí như những gương mặt vây quanh mình lúc nãy. Hẳn người ta thật tình định cắt cổ chúng mình đây. Hừm, mình lại nhắc lại cái điều mình vừa nói quả đã đến lúc đi sang tiểu giáo đường rồi".
Sau những lời lẩm bẩm này chàng yên lặng, nhưng sự im lặng ấy đột nhiên bị ngắt quãng bởi một tiếng kêu trầm trầm nghẹn ngào thê thảm và chẳng có gì giống tiếng người cả. Tiếng kêu đó dường như chọc thủng bức tường dày và tiếng vọng rung lên trên chất sắt của những chấn song tù.
Dù không muốn Coconnas vẫn rùng mình tuy chàng là người can đảm như những con thú dữ có bản năng can đảm. Coconnas đứng nguyên tại chỗ chàng đã nghe thấy tiếng kêu than. Chàng không thể ngờ tiếng kêu như thế lại có thể do một con người thốt ra, chàng ngỡ đó là tiếng gió than vãn trên các cành cây hoặc là một trong muôn vàn tiếng động của đêm tối vọng lên hay dội xuống từ hai cái thế giới bí ẩn trong đó có thế giới của chúng ta đang xoay tròn. Đang khi như thế thì tiếng kêu thứ hai đau đớn hơn, sâu lắng hơn, làm tan nát ruột gan hơn tiếng kêu thứ nhất dội tới Coconnas. Lần này không những chàng nhận thấy rõ nét đớn đau trong giọng con người mà chàng còn tin rằng đã nhận ra giọng De Mole.
Nghe tiếng đó, Coconnas quên phắt đi rằng chàng đang bị cầm giữ sau hai lần cửa, hai tầng song sắt và một bức tường dầy mười hai bộ, chàng lao cả thân mình vào tường như muốn đạp đổ nó và bay tới cứu người bị nạn, chàng kêu lên:
- Người ta đang giết ai ở đây sao?
Nhưng chàng va phải bức tường mà chàng đã không nghĩ tới và ngã phịch xuống một chiếc ghế đá dài, người đau dừ.
Tất cả chỉ có thế.
- Ôi chúng giết cậu ta rồi! - Chàng lẩm bẩm - Kinh khủng thật! ở đây không thể tự vệ được… chẳng có gì hết, chẳng có vũ khí.
Chàng đưa tay quanh mình.
- À, chiếc vòng sắt này! - Chàng thốt lên - Ta sẽ dứt được nó ra và vô phúc thay kẻ nào dám tới gần ta!
Chàng đứng dậy, túm lấy chiếc vòng sắt và ngay cú đầu tiên đã giằng nó mạnh đến nỗi chắc chắn chỉ cần hai lần như thế chàng có thể tháo được nó ra.
Đột nhiên, cửa bật mở, hai ngọn đuốc soi rọi vào hầm giam.
- Xin mời ông ra - Cũng vẫn giọng nói đớt đã khiến chàng đặc biệt khó chịu lúc nãy và giờ đây, dù cho nói ở nơi thấp hơn đến ba tầng gác, cũng vẫn không dễ nghe thêm chút nào - Toà đang chờ ông.
- Được - Coconnas buông chiếc vòng ra hỏi - Ta sắp nghe bản án chứ gì?
- Thưa ông, vâng.
- Ồ thật nhẹ cả người, đi nào - Chàng nói.
Và chàng đi theo viên mõ toà, y đi trước chàng với bước đi mực thước và cầm một cây gậy đen trong tay.
Mặc dù lúc đầu chàng đã tỏ ra vui mừng, Coconnas vừa đi vừa lo lắng nhìn quanh.
"Ô hô - Chàng lẩm bẩm - Mình chẳng thấy tên giữ khoá tử tế kia đâu. Vắng hắn cứ thấy thiêu thiếu lạ".
Họ bước vào căn phòng nơi các pháp quan đã rời đi chỉ còn lại một người là Coconnas nhận ra là viên tổng biện lý. Trong lúc thẩm vấn, y đã nhiều lần lên tiếng mà lúc nào cũng để lộ rõ vẻ hằn học.
Đó chính là kẻ đã được Catherine, khi thì bằng thư, lúc thì trực tiếp dặn dò gửi gắm phiên toà.
Một tấm màn được vén lên để lộ phần trong gian phòng. Bề rộng của phòng chìm sâu trong bóng tối nhưng những phần được chiếu sáng của nó có một vẻ khủng khiếp đến nỗi Coconnas cảm thấy chân mình như khụyu xuống và chàng thốt lên:
- Ôi, lạy Chúa!
Coconnas kêu lên kinh hoàng như thế chẳng phải không có lý do.
Quang cảnh thật ảm đạm. Trong buổi hỏi cung, căn phòng được che đậy bời tấm màn, nay hiện ra như tiền phòng của địa ngục. Ở phía trước, người ta trông thấy có một tấm giá gỗ chằng chịt dây dợ, ròng rọc, và những dụng cụ tra tấn khác. Xa hơn một chút có một lò than hồng rực rọi ánh sáng đỏ lừ lên tất cả những vật ở gần và làm cho bóng những kẻ đứng giữa Coconnas và lò tối sẫm lại. Một người đàn ông tay cầm dây đứng bất động như pho tượng bên một trong những cột đỡ vòm trần. Người ta tưởng chừng y cũng là đá như chiếc cột y dựa vào.
Trên tường, phía trên những chiếc ghế dài được làm bằng sa thạch, giữa những vòng sắt có treo những sợi xích sắt và lấp lánh các lưỡi giáo, mác, dao, kiếm.
"Ô! - Coconnas lầm bẩm - Phòng tra nhục hình đã sẵn sàng dường như chỉ còn chở khách nữa thôi! Thế này là thế nào?".
- Quỳ xuống, Marc Anibal de Coconnas - Một giọng nói khiến chàng phải ngẩng đầu lên - Hãy quỳ xuống để nghe phán quyết của tòa đối với ông.
Đó là một trong những kiểu ra lệnh khiến cho toàn thân Coconnas phải phản ứng lại theo bản năng.
Nhưng trong khi toàn thân chàng phản ứng lại thì có hai người đã bất ngờ tỳ tay đè nặng lên vai chàng đến nỗi chàng khụyu cả hai chân xuống sàn đá.
Giọng nói lại tiếp tục:
"Phán quyết của toà xử tại thành tháp Vincennnes đối với Marc Anibal de Coconnas, đã phạm phải các tội khi quân tội có ý định đầu độc, làm phù phép và yểm bùa hại tới thánh thể đức vua, tội âm mưu chống lại an ninh quốc gia cũng như tội dùng những lời khuyên thâm độc để lôi cuốn một hoàng tử theo huyết thống vào tội phản nghịch…"
Cứ mỗi lần buộc tội tuôn ra là Coconnas lại lắc đầu và đánh nhịp như những tay học trò bất trị, viên quan toà tiếp:
"Vì những tội ấy, tên Marc Anibal de Coconnas sẽ bị giải từ nhà tới quảng trường Saint-Jean Grève để chịu tội chặt đầu. Tài sản của y sẽ bị tịch thu, rừng cây cao của y sẽ bị chặt ngang tầm sáu bộ. Các lâu đài của y bị phá huỷ và một cây cột với một tấm biển bằng đồng sẽ được dựng lên để chứng thực tội trạng và hình phạt…"
- Đầu ta, người ta có thể chặt – Coconnas nói - Vì cái đầu ấy đang ở trên đất Pháp và nó rất phiêu lưu. Nhưng còn những khu rừng già cây cao của ta, các lâu đài của ta, ta thách tất cả những cưa, những cuốc của cái vương quốc rất mực kính Chúa này dám động vào đấy!(1)
- Im lặng! - Viên quan toà nói.
Và hắn lại tiếp:
"Ngoài ra, tên Coconnas…"
- Sao? - Coconnas ngắt lời - Chặt đầu rồi mà vẫn còn bị thêm hình phạt gì nữa hả? Ô hô! Thế thì có khi nghiêm khắc đấy!
- Không đâu, thưa ông - Viên quan toà đáp - Trước khi đó…
Và y lại tiếp:
"Ngoài ra tên Coconnas trước khi chịu tử hình sẽ phải chịu nhục hình ngoại lệ là mười nêm".
Coconnas chồm lên, mắt nảy lửa nhìn viên quan toà:
- Thế để làm gì? - Chàng kêu lên và chẳng tìm ra lời nào khác hơn ngoài những từ ngây ngô như thể để thể hiện vô vàn suy nghĩ đang dồn dập tới trong đầu chàng.
Quả thực, nhục hình làm đảo lộn toàn bộ những niềm hy vọng của Coconnas. Chàng sẽ được giải tới giáo đường sau khi chịu nhục hình mà nhục hình này thường hay khiến người ta phải chết, tội nhân càng can đảm và khỏe mạnh càng dễ chết, vì khi đó anh ta sẽ coi việc thú nhận như một sự hèn hạ, và chừng nào người ta còn chưa nhận tội, nhục hình còn tiếp tục, không những thế lại còn gia tăng hơn trước.
Viên quan toà tránh không trả lời Coconnas, phần tiếp theo của phán quyết trả lời hộ y, tuy nhiên, y tiếp tục:
- Để buộc y khai ra những tên tòng phạm, những âm mưu và thủ đoạn một cách chi tiết!
- Mẹ kiếp! - Coconnas kêu lên - Đây là điều mà ta coi là một sự đê tiện, hơn thế nữa, đó là một sự hèn hạ.
Đã quen với những cơn tức giận của nạn nhân- sự đau đớn rồi sẽ làm dịu lòng tức giận và chuyển chúng thành những giọt nước mắt - Viên quan toà chỉ phác một cử chỉ.
Coconnas bị tóm lấy chân và vai bị vật ngửa người ra lôi tới đặt nằm trên phản nhục hình và trói lại trước khi kịp nhìn xem những kẻ nào đã dám bạo tay với chàng như vậy.
- Quân khốn kiếp! - Coconnas vừa hét lên vừa điên cuồng giãy giụa trên tấm phản và bệ kê khiến những tên tra tấn cũng phải giật lùi.
- Quân khốn nạn! Tra tấn tao! Bẻ xương tao đi! Nghiền nát tao đi! Chúng mày sẽ không biết gì hết! Ta thề như thế! A, chúng mày tưởng cứ dùng những mảnh sắt mảnh gỗ kia là có thể khiến một người quý tộc như tao phải khai ư? Nào, làm đi, ta thách các người đấy!
- Chuẩn bị ghi, lục sự! - Quan toà nói.
- Ừ, cứ chuẩn bị đi! - Coconnas thét lên - Nếu mi viết được tất cả những điều ta sắp nói với cả lũ nhà mi đây, đồ đao phủ đê tiện, mi sẽ còn ối việc ra mà làm đấy. Viết đi, viết đi!
- Ông có muốn khai không? - Quan toà hỏi với giọng vẫn bình thản.
- Không, không một lời khai nào hết, cút đi với quỷ sứ cho rảnh mắt!
- Ông sẽ suy nghĩ trong lúc người ta chuẩn bị. Nào, thầy cả đi ủng vào cho ông đây.
Nghe đến đấy, con người từ nãy vẫn đứng im lìm bên cột với nắm dây cầm tay, rời cột đá và từ từ tiến lại phía Coconnas, còn chàng thì quay mặt lại để nhăn nhó giễu y.
Đó là thầy Caboche, đao phủ thành Paris.
Một nỗi kinh ngạc đầy đau khổ hằn lên trên nét mặt Coconnas.
Đáng lẽ kêu hét hay cựa quậy, chàng nằm im chằm chằm nhìn người bạn đã quên đi nay lại xuất hiện giữa lúc này.
Không một thớ thịt nào trên mặt Caboche cừ động, y không tỏ ra đã gặp Coconnas ở một nơi nào khác ngoài cái phản tội hình này. Y nhét hai mảnh ván vào giữa hai chân chàng, xếp hai mảnh khác giống thế ở phía ngoài hai chân và bó tất cả các mảnh ván ấy vào với nhau với sợi dây y cầm tay.
Đó là hình cụ mà người ta gọi là giày bẻ chân.
Đối với nhục hình thông thường, người ta chêm vào giữa hai mảnh ván sáu cái nêm; nêm càng ăn sâu thì ván càng nghiền nát da thịt tội nhân.
Đối với nhục hình ngoại lệ, người ta chêm vào mười nêm, khi đó các mảnh ván không những nghiền da thịt mà còn bẻ vỡ xương.
Việc mào đầu đã xong, thầy Caboche nhét đầu nêm vào giữa hai mảnh ván, búa tạ cầm tay, y quỳ trên chân và nhìn quan toà chờ đợi.
- Ông có chịu nói không? - Quan toà hỏi.
- Không, - Coconnas cương quyết trả lời, mặc dù chàng cảm thấy mồ hôi túa ra trên trán và tóc tai dựng cả lên.
- Vậy thì làm đi - Quan toà phán - Nêm thứ nhất của nhục hình thường.
Caboche giơ cao cánh tay vác chiếc búa tạ năng nện một đòn khủng khiếp xuống chiếc nêm, tiếng nêm dội lại nghe bình bịch.
Tấm phản gỗ rung lên.
Coconnas không thốt lên một lời rên rỉ nào khi chiếc nêm đầu tiên được đóng vào thông thường thì nó khiến những người quả cảm nhất cũng phải than vãn.
Thậm chí trên gương mặt chàng chỉ để lộ một nỗi kinh ngạc khôn tả. Chàng đưa mắt ngạc nhiên nhìn Caboche. Y vẫn giơ cao tay, hơi ngoảnh về phía quan toà chuẩn bị giáng cú thứ hai.
- Các ông định làm gì mà nấp trong rừng? - Quan toà hỏi.
- Định ngồi chơi dưới bóng cây thôi - Coconnas đáp.
- Tiếp đi - Quan toà phán.
Caboche giáng một đòn thứ hai cũng dội tiếng bình bịch như đòn thứ nhất.
Nhưng chẳng hơn gì cú thứ nhất, Coconnas vẫn không mảy may nhăn nhó và chàng vẫn tiếp tục nhìn người đao phủ với vẻ mặt như trước.
Quan toà cau mày lẩm bẩm:
- Tay này cứng đây, nêm đã tụt hết chưa thầy cả?
Caboche cúi xuống tựa như để xem xét, nhưng vừa cúi vừa nói nhỏ với Coconnas:
- Ông kêu lên đi chứ, rõ khổ!
Rồi y nhỏm dậy thưa:
- Trình ngài, đã tụt vào hết rồi đấy ạ.
- Nêm thứ hai của nhục hình thường - Viên quan toà lạnh lùng tiếp.
Mấy lời của Caboche đã cắt nghĩa hết mọi việc cho Coconnas.
Viên đao phủ tốt bụng đã giúp bạn mình một việc lớn nhất mà một người đao phủ có thể giúp được cho một nhà quý tộc. Y không chỉ tránh cho chàng nỗi đau đớn, y giúp chàng tránh được nỗi nhục của những lời thú tội. Y đã nhét vào giữa hai chân chàng không phải là những chiếc nêm gỗ sồi mà những chiếc nêm bằng da giãn nở được, chỉ có phần trên nêm được ghép bằng gỗ mà thôi. Hơn thế nữa, làm như vậy, y giữ sức cho chàng để chuẩn bị đương đầu với đoạn đầu đài.
"A, Caboche tốt bụng - Coconnas thì thầm - Cứ yên tâm, anh yêu cầu thì tôi sẽ kêu rên đến mức nếu mà anh không hài lòng thì quả là người khó tính đấy".
Trong khi đó, Caboche đã nhét vào giữa hai mảnh ván đầu mút của một chiếc nêm còn to hơn chiếc trước.
- Nào - Viên quan toà nói.
Nghe vậy Caboche liên nện một cú tựa như thể sẽ làm đổ sụp cả toà thành Vincennnes.
- Ái, ái! ối giời ơi! - Coconnas hét lên theo đủ mọi giọng.- Trời đất quỷ thần ơi, ông làm gẫy xương tôi, coi chừng đấy.
- A - Quan toà mỉm cười nói - Nêm thứ hai có tác dụng rồi đây, ban nãy ta cũng cứ ngạc nhiên mãi.
Coconnas thở phì phò như bễ lò rèn.
- Thế lúc ấy các ông làm gì trong rừng? - Quan toà nhắc lại.
- Ê mẹ kiếp! Tôi đã nói với ông rồi, tôi hóng mát.
- Tiếp đi - Quan toà giục.
- Khai đi - Caboche rỉ tai Coconnas.
- Khai gì?
- Gì cũng được, nhưng cứ khai đi.
Và y lại lại giáng một nhát cũng cẩn thận như nhát trước. Coconnas tưởng mình suýt nghẹt thở vì kêu nhiều quá.
- Ôi mẹ ai - Chàng than - Ông muốn biết gì cơ, thưa ông?
- Tôi vào rừng theo lệnh của ai ấy à?
- Đúng thế, ông ạ.
- Tôi ở trong rừng theo lệnh của ông d Alençon.
- Ghi đi.
- Thưa ông, nếu như tôi phạm tội giương bẫy lừa vua Navarre, tôi chỉ là kẻ thừa hành, tôi tuân lệnh chủ tôi.
Viên lục sự bắt đầu ghi.
"A, mày tố giác tao, đồ mặt nhợt - Người chịu tội hình lầm bẩm - Cứ chờ đấy"
Và chàng kể lại cuộc viếng thăm vua Navarre của François, những cuộc hội kiến giữa de Mouy và d Alençon, câu chuyện về chiếc áo măng-tô màu đỏ, vừa kể vừa hét lên như sực nhớ lại và để cho mình chốc chốc lại được nhận thêm vài nhát búa chèn.
Rốt cuộc, chàng đưa ra nhiều tin tức khủng khiếp, chính xác, đúng đắn không thể phủ nhận được có hại cho quận công d Alençon. Chàng khéo léo tỏ ra chỉ chịu khai báo vì quá đau đớn, chàng nhăn nhó, rên rỉ, than vãn tự nhiên và bằng nhiều giọng khác nhau đến nỗi chính quan toà cuối cùng cũng phát hoảng vì phải ghi lại nhiều chi tiết đầy tai tiếng đến thế đối với một hoàng tử Pháp.
"Thật hay ho - Caboche tự nhủ - Vị quý tộc này chẳng để nói nhiều lời, thằng cha lục sự lãi nhé. Lạy Chúa tôi, ấy là nêm còn bằng da đấy, chứ bằng gỗ thì không biết ra sao rồi?"
Cũng vì vậy mà người ta tha cho Coconnas khỏi phải chịu chiếc nêm cuối cùng của hình phạt đặc biệt, nhưng không kể chiếc nêm đó thì chàng đã phải chịu chín chiếc khác, và thế cũng đã đủ để chân chàng nát nhừ ra rồi.
Quan toà chỉ rõ cho Coconnas thấy lòng tốt y ban cho chàng vì những lời khai báo của chàng và lui về.
Tội nhân còn lại một mình với Caboche.
- Thế nào, ông quý tộc, khỏe không? - Viên đao phủ hỏi.
- A! Ông bạn ơi, Caboche tốt bụng thân yêu của tôi! Anh hãy tin rằng suốt đời tôi sẽ biết ơn anh về những việc anh vừa giúp tôi ông nói đúng lắm, vì nếu người ta biết được tôi giúp ông điều gì thì khi đó chính tôi sẽ nằm vào chỗ của ông trên cái giá gỗ này và người ta chẳng nương nhẹ tôi như tôi đã nhẹ tay với ông đâu.
- Nhưng làm sao anh lại nảy ra cái ý tuyệt diệu…
- Thế này - Caboche vừa nói vừa quấn chân Coconnas trong những mảnh giẻ bê bết máu - Tôi biết ông bị bắt, tôi cũng biết người ta đang tiến hành vụ án của ông, Tôi biết rằng Thái hậu Catherine muốn để các ông chết và tôi đã đoán ra là người ta sẽ tra nhục hình ông thế là tôi bèn chuẩn bị phần tôi.
- Anh dám liều không sợ những gì có thể xảy đến à?
- Ông là nhà quý tộc duy nhất đã chìa tay cho tôi bắt - Caboche nói - Dù tôi có là đao phủ chăng nữa, và có lẽ cũng chỉ chính vì tôi là đao phủ, nhưng tôi vẫn có một trái tim và một trí nhớ. Ngày mai ông sẽ thấy tôi làm việc của mình chu tất như thế nào.
- Ngày mai à? - Coconnas hỏi.
- Vâng, ngày mai.
- Việc gì vậy?
Caboche ngẩn người nhìn Coconnas:
- Sao? Việc gì ấy à? Ông quên mất bản phán quyết rồi sao?
- À ừ nhỉ, tôi quên mất bản phán quyết.
Thực tế không phải Coconnas quên mà là chàng không nghĩ tới. Điều mà chàng nghĩ tới, đó là giáo đường với con dao giấu dưới chiếc khăn phủ bàn thánh, tới Henriette và hoàng hậu, tới cánh cửa kho giữ đồ thánh và hai con ngựa đợi họ trong bìa rừng. Chàng nghĩ tới tự do, tới cuộc chạy giữa trời, tới sự an toàn ở ngoài biên giới Pháp.
- Bây giờ - Caboche nói - Phải đưa ông thật khéo từ giá nhục hình tới chiếc cáng. Đừng có quên rằng đối với tất cả mọi người kể cả lũ đầy tớ của tôi, ông đã bị bẻ gẫy xương chân rồi và mỗi cử động ông đều phải kêu lên đấy.
- Ái! ối! - Coconnas hét lên khi mới chỉ nhìn thấy hai tên hầu đem cáng lại gần chàng.
- Nào, can đảm lên tí - Caboche nói - Nếu bây giờ mà ông đã kêu thì lát nữa ông sẽ bảo sao?
- Ông Caboche thân mến, tôi xin ông đừng để lũ đầy tớ đáng kính của ông sờ vào người tôi. Có khi họ không được nhẹ tay như ông.
- Đem cáng lại gần giá đi - Thầy Caboche ra lệnh.
Hai tên hầu vâng lời. Thầy Caboche bế Coconnas trong tay như bế một đứa trẻ và đặt chàng lên nằm trên cáng. Nhưng mặc dù y đã cẩn thận đển thế, Coconnas vẫn hét lên những tiếng kêu rùng rợn.
Viên coi ngục bây giờ mới xuất hiện, tay cầm cây đèn lồng.
- Đến giáo đường nhé - Y nói.
Những người khiêng Coconnas bắt đầu đi sau khi Coconnas đã siết tay Caboche một lần nữa.
Cái bắt tay đầu tiên đã có ích cho chàng đến nỗi giờ đây chàng không tỏ ra khó tính nữa.
Chú thích:
(1) Ý nói tài sản của chàng nằm trên đất Plêmông chứ không ở trên lãnh thổ cai trị của vua Pháp
Nguồn: http://vnthuquan.org/
