Khi hoàng hôn xuống, người đưa thư mang đến nông trại hai phong thư của mẹ: một cho tôi và một cho bác Châu.
Mang thơ về phòng, đóng cửa lại tôi đọc thư thật chậm. Việc ly dị của cha và mẹ chưa xong. Gấp thư lại tôi nằm dài trên giường nghe tiếng trúc xào xạc ngoài song. Chuyện bỏ nhau kia phải ra đến tòa. Thế giới người lớn sao lắm chuyện kỳ cục thế này? Từ chỗ xa lạ không quen biết, đến gặp nhau, yêu nhau rồi lại xa nhau. Suốt một đời người chẳng qua chỉ là một chuỗi ngày hợp tan tiếp nối. Cuối bức thư mẹ viết:
"... Lệ Thu, mẹ mong con sẽ làm quen với nếp sống ở nông trại, khi thu xếp xong mọi việc mẹ sẽ đón con về nhà ngaỵ"
Về nhà? Nhưng lúc bấy giờ nhà tôi sẽ ra sao? Một người đàn ông sẽ chiếm lấy vị trí của cha, hay là một người đàn bà khác sẽ chiếm lấy vị trí của mẹ? Cha mẹ đã tạo ra cuộc sống cho cá nhân tôi, bây giờ cả hai không ở với nhau được nữa, họ sắp sửa xa lìa nhau và mạnh ai đi theo cuộc sống của riêng mình. Chỉ khổ cho những đứa con. Kết quả của mối tình mặn nồng ngày xưa ấy, bây giờ phải gánh lấy hậu quả của mẹ cha chúng đã gây ra: mất tất cả tình thương ngọt ngào của một thời hạnh phúc để rồi thay vào đây là một sự thù hận, mất lòng tin những người đã đi trước.
Tôi sẽ là một nạn nhân như thế ấy.. và rồi tôi sắp mất đi những gì mà tôi đã yêu quí.
Bất giác, hai dòng lệ của tôi tuôn chảy dài hồi nào rơi xuống làm nhòe đi cả một trang thơ của mẹ mà tôi đã buông rơi nằm trên gối. Tôi nhắm mắt lại mà cứ nghe tim mình thổn thức. Rồi tôi sẽ thuộc về ai? Bên cha sẽ mất mẹ hay là còn mẹ mà thiếu chạ Rồi cuộc sống sẽ ra sao với một người đàn ông hoặc người đàn bà lạ nào đó sẽ thay cha, thay mẹ tôi. Không! Tôi không muốn mất ai cả... mà nếu số phận tôi không may mắn thì thà là tôi chịu đơn độc chẳng cần sống với ai cả...
Tôi chợt nghe một bàn tay nhỏ nhắn nhẹ nhàng vuốt tóc tôi: mở choàng mắt ra, tôi chợt thấy bác Châu đã ngồi yên ở bên giường tôi hồi nào. Trong tay bác cũng đang cầm một lá thư của mẹ. Buồn rầu nhìn tôi, bác Châu nói nhỏ:
- Lệ Thu! Con đừng buồn nữa, chuyện đã như thế rồi,con buồn cũng không giải quyết được gì. Con phải cố gắng vượt lên số phận để lo cho tương lai con.. Bác cũng biết là ba mẹ con rất thương con, nhưng đúng ra ba mẹ con không nên giành giựt con như thế.
- Nghĩa là sao hở bác?
- Vì càng giành lấy con thì càng dễ mất con chớ chẳng ích gì cả.
Rồi bác Châu cười:
- Cũng chưa hẳn thế, trừ trường hợp chính con muốn. Đừng trách móc cha mẹ, vì con người trời sinh ra là đã có bản tính ích kỷ muốn chiếm hữu lấy cái mà mình thích. Đó là bản năng như chúng ta phải ăn phải ngủ thế thôi! Vỗ nhẹ lên vai tôi, bác tiếp:
- Đừng nên trách móc điều đó nghe con, vì chính con, con cũng có bản năng như thế.
Tôi hơi bối rối, những lời nói của bác Châu đã giúp tôi hiểu lờ mờ rằng đại khái đó là những sự thật mà tôi phải biết. Khi đứng lên, bác Châu an ủi:
- Đừng có ngồi yên ở đây mà nghĩ quẩn, đi ra ngoài vài vòng độ nửa tiếng trở về dùng cơm là vừa, đi đi Thụ
Tôi nghe theo lời bác Châu, đội nón lên, bước ra khỏi khu nhà trầm mặc. Ra khỏi vườn trúc, tôi không biết mình nên đi đâu. Tú đang trồng cây trên mảnh đất thí nghiệm. ông Viên đang sới đất bón phân. ông Viên là một loại người vai u thịt bắp thấy rõ. Tôi bước tới đứng nhìn. Tú ngẩng đâu lên nhìn tôi chào:
- Chào cô Thụ
Tôi đáp lại:
- Dạ, chào anh.
Rồi hắn tiếp tục công việc của hắn, lật từng chiếc lá lên xem xét. Trên nền đất, những chiếc bảng nhỏ ghi chú được cắm trước mỗi loại cây. Tú thỉnh thoảng lại cúi xuống ghi chú. Tôi hỏi:
- Anh làm gì thế?
- Ghi xem mức tăng trưởng mỗi ngày của nó.
Chỉ một cái cây tôi hỏi:
- Cây nào là cây gì thế?
- Cây kim ngân huệ, một loại thuốc mà lá và hoa nó được dùng để làm thông đường tiểu tiện.
- Còn cây kiả
- Thiên môn đông, dùng để cầm máu.
Tôi tò mò:
- Anh nhớ hết tên chúng à?
- Vâng.
Tú cười, hắn đưa tay chỉ từng cây một.
- Đây là ý như, đây là cỏ ích mẫu, đó là câu kỷ, xài hồ, hương phụ, đằng kia là bát giác liên, bán hạ và mãn xà lạ.. ở xa hơn nữa là huỳnh cầm, tiên du, nga thuật...
Tôi chẳng thấy thú vị với mấy cái tên khó nhớ đó, nhưng tôi ngạc nhiên không hiểu tại sao Tú có thể nhớ hết như vậy. Cắt ngang lời Tú tôi hỏi:
- Tất cả mấy cây trồng ở đây đều là cây thuốc hết à?
- Vâng.
- Trồng cây thuốc để làm gì?
- Chúng tôi đang thí nghiệm, nếu thành công thì phải biết. Cô tính thử xem mỗi năm cả xứ ta tiêu thụ bao nhiêu thuốc bắc.
- Đã thành công chưa?
- Bây giờ thì thật khó nói, nhưng nhìn vào sự tăng trưởng đều đặn của chúng tôi thấy chắc cũng không đến đỗi nào, có điều là không hoàn toàn như ý.
- Cứ quần quật suốt ngày với đất cát, anh không thấy nản à?
Tú nhìn tôi không nói gì cả nhưng tôi tìm thấy trong ánh mắt kia một sự kinh ngạc. Có một đám mây mờ sương phớt lên mặt Tú, chiếc nón rộng vành, màu da đỏ vì nắng nung và chiếc áo cộc kia không thể phủ lấp được vẻ thông minh của chàng. Tú có vẻ tế nhị và Phong thì phóng khoáng.
Tú nói:
- Tôi đang cố gắng chinh phục đất đá. Ngoài sự chinh phục này, tôi không đủ khả năng để chinh phục những thứ khác.
Miệng anh chàng hằn lên nỗi chua xót. Cúi đầu xuống, Tú tiếp tục công việc trong khi tôi đứng đấy bất động. Trực giác cho tôi thấy có một nỗi niềm trắc ẩn trong tim Tú. Chàng có vẻ buồn, mà tại sao lại chịu khó làm việc thế? Có phải chăng kỷ niệm nào đó đã không phai và dằn vặt chàng mãi? Câu chuyện đó thế nào? Xã hội loài người phức tạp chứ không đơn giản như ta tưởng. Tôi đứng thêm một lúc nữa và thấy Tú có vẻ bất cần để ý đến sự hiện diện của tôi, nên tôi cũng cảm thấy chán và quay lưng lại, trở về khu nhà trầm mặc. Từ ngày hiểu được bản tính nóng nảy của bác Chương, tôi rất chú ý đến giờ dùng cơm.
Chưa vào tới vườn trúc, thì một chuyện lạ khiến tôi phải dừng chân. Tôi thấy đám dê của nhà họ Chương đang về chuồng. Và cô bé chăn dê đang đi giữa đám dê, vừa đi vừa khóc. Cô bé này tên là Sao Ha, nhà ở trong sóc dưới chân núi nhưng thật nghèo, phải đi trông dê để kiếm tiền về giúp đỡ cha mẹ. Ngay ngày thứ hai đến nông trại, tôi đã làm quen với cô bé dễ thương ấy. Sao Ha có nụ cười ròn tan, lúc nào cũng tung tăng chạy nhảy. Tôi chưa hề thấy cô ấy khóc bao giờ. Bước đến kéo Sao Ha lại tôi hỏi:
- Có chuyện gì vậy?
Cô bé khóc đến đỏ hoa cả mắt, nó vừa nức nở vừa nhìn tôi nói:
- Dệ.. Dệ.. nó!
- Dê nó làm sao? Nhìn đám dê vẫn ngoan ngoãn đi theo sau, tôi hỏi:
- Nó húc em hả? Có một lần đứng trên sườn núi tôi đã nhìn thấy lũ dê húc nhau.
Sao Ha lắc đầu:
- Không phải, mà là thiếu hết một con dê, em không dám về đâu! Thiếu một con, ông chủ đánh em chết.
Tôi ngạc nhiên:
- Thiếu à! Thế em có đếm sai không?
Sao Ha vẫn khóc thút thít:
- Không đâu, em biết mà, con dê bị mất là con dê mới đẻ tháng trước, em lùa chúng đến bờ suối, rồi nằm dưới gốc cây ngủ quên, đến lúc thức dậy thì nó đã biến mất, em biết, người ta đã ăn cắp dê của em rồi.. hu hu!
- Em có tìm khắp nơi chưa. Biết đâu nó chạy đâu đó rồi lạc đường về?
- Em đã tìm rồi nhưng không có. Con dê nhỏ này không bao giờ rời me, chắc chắn người ta đã bắt trộm. Em không dám về đâu, ông chủ đánh chết.
Điệu bộ nó y như nó vừa làm một việc tày trời, bây giờ lại sợ ông chủ đánh. Nhìn nó khổ sở, tôi không đành lòng nên vỗ nhẹ vai con bé bảo:
- Em cứ lùa dê vào chuồng đi, để chị đi đến bờ sông tìm hộ cho em nhé?
Bỏ Sao Ha đứng đấy, tôi bước nhanh ra bờ sông. Buổi chiều, cả cánh đồng chìm đắm trong màn sương. Mặt trời lặn mất chỉ còn để lại những đám mây chiều vàng ánh. Tôi đã quên mất những ưu phiền vì bức thư của mẹ Bây giờ điều cần nhất là phải tìm cho ra chú dê con. Cạnh bờ sông, cỏ mọc thật cao, thật dầy, tôi bắt chước tiếng kêu của Sao Ha gọi dê, tôi đi mãi vào rừng. Màn đêm âm thầm tràn đến. Bóng mặt trời đã lặn mất, gió đêm thì thào câu chuyện của bóng đêm. Đám ráng chiều ban nãy giờ đã bàng bạc xám. Đến tối rồi, tôi phải về nhà nhưng còn con thú vô tội kia thì sao?
Tiếp tục lục lọi trong bóng đêm, chăm chú quan sát từng dấu vết trên cỏ. Cứ thế tôi đi càng lúc càng xa, mãi đến lúc tôi phát giác ra chung quanh mình màn đêm đã vây chặt, tôi mới chịu bỏ rơi việc tìm kiếm.
Quay đầu lại, tôi trở về. Bóng tối không để tôi nhận rõ được hướng đi. Nếu cứ tiếp tục thế này sợ rằng nông trại không hẳn chỉ thất lạc chú dê con mà có thể thất lạc luôn cô khách nhỏ. Tôi bước khá nhanh chân sợ lại trễ giờ cơm, bác Chương quát tháo ầm ĩ. Tôi định đi ngõ tắt xuyên qua rừng cây để trở về nông trại. Đêm trong rừng thật tối, thật dễ sợ, bóng cây ngã dài, lay động như rướn người ra kêu gọi, như than van. Vừa bước về là tôi đã thấy hối hận ngaỵ Những hàng cây ban ngày hùng vĩ cao ráo bao nhiêu bây giờ giữa đếm tối nó càng âm u dễ sợ bấy nhiêu. Có tiếng động sột soạt trong bụi cỏ. Rắn chăng? Tim tôi càng lúc càng đập nhanh. Cỏ gai bên dưới bắt đầu chận bước chân phập phồng, một mảnh gai đâm vào chân làm tôi phải dừng lại nhổ. Nhiều lần như thế. Khi vừa nhổ xong mảnh cuối cùng, vừa đứng lên, tôi điếng hồn vì trước mặt tôi một bóng người cao lớn đang chắn ngang.
Tôi không nhìn rõ mặt, chỉ biết rằng ông ta cao lớn dễ sợ. Không cần đắn đo gì nữa, tôi quay người lại, định chạy, nhưng ông khổng lồ kia đã đưa tay bắt chặt vào da thịt làm tôi đau buốt. Tôi vùng vẫy, tôi hét to, ông khổng lồ nói một tràng nghe không hiểu gì cả. Trong lúc tôi sợ muốn điếng người, thì bỗng nhiên ông khổng lồ lại buông tôi ra. Mất thăng bằng, tôi ngã nhoài xuống, mắt nhìn lên chạm phải khuôn mặt của ông tạ ánh sáng trong rừng tuy không rõ lắm, nhưng cũng đủ để tôi nhìn thấy bao nhiêu là vết xăm trên khuôn mặt dữ dằn. Trời! Phong đã bảo là những người Thượng nào có xăm mặt càng nhiều thì càng hung dữ, càng anh hùng, vì xăm mặt có nghĩa là đã giết người. Đối diện với một người như thế sao tôi chẳng bủn rủn tay chân chứ?
ông khổng lồ vẫn gầm gừ. Nhìn khuôn mặt đen húa xương kia, tôi có cảm giác như mình đang đối diện với con đười ươi to lớn ở rừng già Phi Châu. Lồm cồm ngồi dậy, tôi lại quay đầu chạy miết. Gã quái nhân chẳng chịu buông tha, gã đuổi theo. Tôi cố chạy thật nhanh, bất chấp cả gai góc chỉ mong sao thoát khỏi móng vuốt của gã. Mặc cho cành lá xé rách váy, mặc cho gai góc đâm vào vai, tôi cứ chạy bất kể sống chết.
Sau cùng rồi tôi cũng ra khỏi rừng, đến bờ sông thấy có người đàn ông đi tới, tôi gọi:
- Bớ! Bớ người ta!
Tôi chạy ngay tới người đó, tôi chỉ thấy nguy hiểm khi đứng một mình trong rừng sâu. Tiếng gọi của tôi có lẽ làm cho ông ta chú ý, ngừng bước lại. ông quay lại, tôi kiệt sức hoàn toàn muốn ngã quỵ xuống. Nhưng cũng cố sức ngoắt tay gọi:
- ông ơi ông...
Tôi chưa kịp nói dứt lời, thì đã bị trượt chân ngã quỵ xuống. Trời tối quá không làm sao nhìn ra được địa thế, nên tôi đã bị sụp hố rơi tỏm xuống vũng nước nằm giữa đám cỏ và đá sỏi. Cái té làm tôi đau điếng người nhưng chưa kịp thở thì đã nghe có tiếng người chạy đến. Nhắm mắt lại, tôi buông xuôi, dù thế nào đi nữa tôi cũng không thoát khỏi tay người rừng rú này được.
Một giọng nói thật lạ vang lên:
- Cô té có sao không?
Tôi cảm thấy yên tâm, mở mắt ra nhìn vị cứu tinh của mình. Trời tối quá, không nhìn thấy rõ mặt, nhưng ánh mắt có vẻ đang lo lắng nhìn tôi.
- Có một người.. người.. thượng!
- Người thượng ạ? Thượng thì thượng có gì đáng sợ đâu?
Tôi ấp úng:
- Nhưng ông ấy.. ông ấy đuổi theo tôi, muốn bắt tôi. ông ấy là một người có xăm mặt.
Nơi bìa rừng phát ra những tiếng chân dồn dập. Người đàn ông quay đầu lại nhìn tôi cũng ngẩng mặt lên, người thượng hung dữ kia đang đứng nơi đó. Tôi hoảng hốt:
- Đó đó! Người đó đó!
Vị cứu tinh của tôi thốt ra một tràng tiếng thượng với người khổng lồ. Tôi không hiểu ông ấy nói gì, nhưng lại nghe người khổng lồ đáp lại líu lọ Sau đấy vị cứu tinh tôi nói:
- ông đã làm cho cô gái này sợ, vậy ông hãy nói rõ cho cô ấy biết rõ ràng.
Gã khổng lồ lại tuôn ra một tràng tiếng thượng, vị cứu tinh của tôi cười bảo:
- Tất cả chỉ là một sự hiểu lầm, ông này không có ác ý gì với cô cả, ông ấy đang giận cô con gái, vì cô này không chịu giúp việc nhà cứ bỏ đi lông bông tối ngày. ông ấy ra rừng tìm kiếm, nhưng vì trời tối nhìn không rõ, nên tưởng cô là con ông ấy, tới chừng biết là không phải, buông ra thì cô lại bỏ chạy. ông ấy nói không rành tiếng ta, nên chỉ biết dùng tiếng thượng để giải thích. Nhưng càng giải thích thì cô càng chạy nhanh, vì vậy mới có sự hiểu lầm, cô rõ rồi chứ?
Tôi nhìn về phía người khổng lồ với ánh mắt hoài nghi trong khi vị cứu tinh của tôi khoát tay:
- Thôi được rồi, ông đi đi, để tôi đưa cô này về.
Tên người thượng lập tức quay người đi, chẳng mấy chốc bóng gã đã khuất trong màn đêm. Tôi nhìn người trước mặt, bối rối vì đã làm phiền ông ta cái chuyện không đâu. Phủi phủi bụi trên áo, tôi đứng dậy, may quá chân tôi chưa gãy, chỉ bị trầy da một tí trên đùi. Vị cứu tinh hỏi:
- Sao? Có bị thương không?
- Không sao cả, chỉ hơi trầy. Tôi chưa hề sống ở vùng cao nguyên.
Vị cứu tinh cười:
- Nếu như tôi đoán không lầm thì cô là khách của nông trại Lệ Thanh phải không?
- Sao ông biết? Vâng, tôi đến nông trại ở đã được bốn hôm naỵ
Giọng thật lạnh lùng, nhưng ra vẻ biết tôi thật rành rẽ:
- Có phải cô là Lệ Thu không?
Tôi càng ngạc nhiên:
- ông là ai mà biết rõ cả tên tôi?
Vẫn thản nhiên ông ta tiếp:
- Tôi đã gặp mẹ cô và nghe nói nhiều về cộ Vợ chồng ông Chương cũng có nói cho tôi biết là cô sẽ ở đây suốt một thời gian. Vả lại ở những vùng quê hẻo lánh thế này,có bất kỳ một ai lạ cả vùng đều biết ngay, huống hồ lại là cô!
- Nhưng tôi vẫn chưa biết ông là ai?
- Tôi ở dưới chợ, tôi tên Bạch.
Tôi mở to mắt nhìn ông ta:
- Thế ông là Vi Bạch, hiểu trưởng trường phổ thông huyện phải không? Tôi cũng nghe tên ông lâu rồi.
- Thế à?
- Vâng, vì nông trại tràn ngập hình ảnh của ông khắp nơi đâu đâu cũng có thể nhìn thấy tên ông cả.
ông Bạch cười, nụ cười hàm vẻ tư lự:
- Thôi được rồi, bây giờ chúng ta về nông trại Lệ Thanh nhé? Tôi cũng định đến đấy chơi, giữa đường thì gặp cộ
Chúng tôi cùng trở về nông trại, chiếc váy tôi rách một lỗ to, trên cánh tay đầy vết gai sước, chân lại bị trầy da, trông thật thểu não. ông Bạch nhìn tôi nói:
- Đúng ra ông bà Chương chẳng nên cho cô vào rừng, khi cô còn chưa rõ đường đi thế này.
Tôi nói:
- Tôi đi thế này hai bác tôi cũng chưa hay biết gì cả. ở nhà mất hết một chú dê con, tôi định đi tìm.
- Dê con? Nó phải đi theo dê mẹ chứ?
- Nhưng Sao Ha nói là đã bị người ta trộm mất.
ông Bạch lắc đầu:
- Trộm à? Ở đây làm gì có trộm? Nếu có thì là đào trộm một củ khoai hay chặt một cây mía là quá lắm rồi.
Tôi không nói gì nữa, chỉ cảm thấy ông Bạch vẻ như một người cha hiền, lúc nào cũng sẵn sàng che chở cho lũ con. Đám dân lành ở đây cần được bảo vệ. Giọng nói trầm và bình thản của ông mang đến cho người nghe một sự tin tưởng. Sa mù buổi tối vây quanh cánh đồng dưới thung lũng. Những cánh sao trời bắt đầu xuất hiện, trăng cũng tỏ, đuổi xa đi bóng đêm trên đồng cỏ. Cái đẹp của đêm trăng thật tuyệt diệu.
Từng hàng cây thẳng tắp in chiếc bóng đen của mình lên nền trời xạ Quay đầu lại nhìn ông Bạch, dưới bóng trăng mặt ông thật rõ nét. Một khuôn mặt đầy nam tính, trên chiếc cằm vuông đã bắt đầu xuất hiện nếp nhăn, mắt trông xa vời như chứa đựng cả bầu trời bí mật Con người đã đến lúc mà thời gian và cuộc sống đã bắt phải trưởng thành, tuy không chứng minh được điều mình nghĩ là đúng, nhưng tôi hiểu. Có lẽ thấy tôi nhìn quá chăm chú, ông Bạch quay sang cười:
- Cô đang ngắm tôi đấy à?
- Vâng!
- Thế cô đã thấy được gì?
- Tôi thấy ông giống một quyển sách khó đọc.
ông Bạch cười rồi lắc đầu:
- Có phải cô đã xem quyển "ông già Khốt- Ta- Bít" rồi phải không?
Tôi dạ nhỏ một tiếng. Nghĩ đến câu nói vừa rồi của mình, tôi xấu hổ vô cùng. ông Bạch nhìn tôi một cách thích thú.
- Mỗi người đều là một quyển sách khó đọc, cô cũng thế. Tôi biết cô chẳng giản dị như bề ngoài của cô đâu, mà cô còn có những bực mình, những phiền muộn, rối rắm riêng tự Đúng không? Nếu cô tìm hiểu nhiều về người khác, cô sẽ thấy được nhiều điều mà cô chẳng ngờ được.
- Thế ông có thích tìm hiểu không?
- Tôi tìm hiểu người khác quá nhiều, nhưng bây giờ không còn thích thứ nữa. Nụ cười trên môi ông Bạch chợt tắt:
- Đến bao giờ cô lớn lên bằng tuổi tôi, cô sẽ chẳng thích thú gì khi làm việc đó, vì có khi chỉ cần nhìn người ta là cô hiểu ngaỵ
Chúng tôi bước vào cổng khu nhà trầm mặc. Tôi nghĩ đến những bức họa, nét chữ và tài điêu khắc của ông tạ ông Bạch là người thế nào? Một ẩn sĩ chán đời? Một triết gia. Một nghệ sĩ? Hay là một kẻ sĩ nhất thời? Một người bất đắc chí? Nhìn ông ta mà tôi quên cả bước.
Có tiếng chim kêu, rồi tiếng đập cánh, một chú chim bay tới đậu lên vai ông Bạch, đó là con Ngọc Thúy. ông ôm con vật để nó đậu trên đầu ngón tay:
- Đây là con vật dễ thương, đẹp lắm phải không? Cô xem xem, nó còn xứng đáng để ta tìm hiểu hơn là tìm hiểu loài người. Nó, cũng là một quyển sách nhưng khác ở chỗ là quyển sách đẹp chứ chẳng phức tạp như con người.
Từ con người ông tỏa ra một sức hấp dẫn lạ lùng. Con người này thế nào? Quyển sách ra sao? Tôi cảm thấy thích thú muốn tìm hiểu, vì nó khó đọc.
Bước ra khỏi đường mòn, tôi còn nghe có tiếng khóc.
- Con không biết! Xin đừng đánh con.
Tôi hét lên:
- Đúng là giọng Sao Ha, bác Chương đang đánh nó!
- Chúng ta phải chạy nhanh đến can mới được.
ông Bạch bảo, đoạn chaạy nhanh vào nhà. Con Ngọc Thúy vỗ cánh bay đi. Chúng tôi đã đến trước cửa Khu nhà trầm mặc.
