Chương 40
Bà Kim Cúc giật nẩy mình khi cánh cửa ra vào bật mở và cô Loan bước vào với khuôn mặt rạng rỡ vui tươi.
- Sao mẹ trông kinh hãi vậy? Có phải con mở cửa quá mạnh làm mẹ giật mình không?
- Không, Mẹ đang lo nghĩ không hiểu vì sao hôm nay con về trễ?
- Con đã để lời nhắn trong máy điện thoại báo cho mẹ biết là con sẽ đi chợ sau khi tan việc rồi kia mà?
- Mẹ quên kiểm máy nhắn, nhưng con đã về là được rồi.
- Lisa đâu rồi hả mẹ?
- Cô Oanh đón Lisa và mấy đứa nhỏ sau giờ học tiếng Việt rồi đưa nó về thẳng nhà cô chơi đến tối mới chở về.
- Thảo nào hôm nay mẹ ở nhà chỉ một mình! Tại hôm nay con đi chợ Việt Nam tận quận M. và mải mê lục lọi các thứ thực phẩm lạ nên mới mất nhiều thời gian như vậy- Cô Loan vừa lấy các thứ từ trong các túi ni lông vừa hồn nhiên nói ríu rít- Có rất nhiều thứ trái cây và thực phẩm hộp làm từ Việt Nam lắm mẹ ơi! Con mua chôm chôm hộp, mít hộp, nhãn hộp, xương xăm hộp, và cả nước mắm cá cơm nữa. Trước đây con thấy mẹ thường mua những món này với nhãn hiệu Thái Lan, chắc là hàng Thái Lan tốt phải không mẹ? Bây giờ những hàng này sản xuất tại Việt Nam nhiều lắm mẹ ạ! Nếu mẹ thấy những loại hàng làm tại Việt Nam như thế này, mẹ sẽ mua ủng hộ chứ?
Không để bà Kim Cúc trả lời câu hỏi không định nghe trả lời của mình, cô Loan nói tiếp:
- Còn con thích mua hàng có nhãn hiệu làm tại Việt Nam mẹ ạ! Bất kể ai nói gì, con vẫn tiếp tục mua để giúp những người dân nghèo ở Việt Nam! Người Việt trong nước làm cực khổ hàng ngày mới kiếm sống được bằng sản phẩm chính họ làm ra, thì sao mà mình không giúp họ phải không hả mẹ?
Trước vẻ mặt đăm chiêu của bà Kim Cúc, cô Loan nói thêm:
- Mẹ biết không, trước đây con thích thú khi nghe những người Việt Nam thành công trên đất Mỹ bao nhiêu thì giờ đây con cũng vui sướng khi nghe những thành công của những người Việt Nam ở trong nước bấy nhiêu đó mẹ!
- Hình như con bị tiêm nhiễm nhiều bởi cậu bạn thân của Nam thì phải? Có phải con thích cậu Vũ ấy lắm không?
- Dạ phải. Con rất thích cá tính đặc biệt của anh ấy lắm nhưng đôi lúc con không hiểu chúng con có thực sự hiểu nhau và thông cảm với nhau như những người khác không vì đôi lúc con không rõ ý nghĩa thâm thúy của những câu ảnh nói cho dù ảnh đã nói với con nhiều lần đến nỗi con thuộc nằm lòng.
Như là gì?
- Như câu “Con vua thì được làm vua, con vãi ở chùa thì quét lá đa rồi gì... khi nào gió nổi lên thì... con vãi lên làm hoàng tử và hoàng tử con ông vua kia lại ra quét lá”.
Bà Kim Cúc nói với vẻ mặt ngẫm nghĩ:
- Câu này ngụ ý cho sự thay đổi chế độ của thời phong kiến thôi mà! Hay là cậu ta muốn nói thời nào dù có thay đổi gì thì người lãnh đạo cũng nghĩ đến chức tước, quyền lợi và sự cầu vinh hơn là lo cho dân cho nước?
- Chắc có lẽ vậy, nhưng con không thích hiểu về điều đó cho dù nhờ nghe ảnh phê bình hoài mà con hiểu rõ hơn về các quan điểm đối nghịch, xuất xứ của các nguồn nghi kỵ và nguyên nhân của sự mất đoàn kết giữa người Việt và người Việt. Chuyện mà con thích nghe ảnh nói là việc giúp đỡ các trẻ em nghèo. Vì tin trí tuệ của thế hệ trẻ là tiềm năng xây dựng đất nước ngày càng giàu mạnh nên ảnh đã hết lòng giúp các trẻ em nghèo có điều kiện học hành đến nơi đến chốn. Ảnh cũng hay nói với con là ra nước ngoài thấy cảnh sống của người mà thương dân mình.
Bà Kim Cúc lo lắng:
- Ngoài những chuyện đó cậu Vũ còn thích nói chuyện gì nữa?
- Vì ảnh không thích cảnh ăn chơi hoang phí của những người có quyền chức, và giàu có ở Việt Nam nên ảnh nói với con là ảnh muốn hợp tác với những người thành tâm làm thiện nguyện cho công tác xã hội để giúp những người nghèo khổ, bệnh tật và thất học. Khi con đi chơi với ảnh, ảnh thường chỉ cho con những tụ điểm nhậu nhẹt và chê bai những kẻ mất thời giờ với sự vinh thân phì da, rồi đưa con thăm các khu dưỡng lão, bệnh viện thí, trường tàn tật trẻ em và các lớp học kèm miễn phí dành cho các trẻ em nghèo.
- Đó là chỉ những chỗ lý tưởng mà nó thường đưa con đi chơi sao? Giọng của bà Kim Cúc đầy nghi hoặc.
- Không phải hoàn toàn là như vậy đâu! Chúng con còn đi dạo các khu bán đồ mỹ nghệ, các khu thương mại và đến các nơi có cảnh thiên nhiên đẹp nữa mẹ ạ!
- Mẹ nghe Vũ sang đây với gia đình, học và làm một thời gian gì đó nhưng lại quay về Việt Nam ở một mình, không lẽ nó chẳng thích gì ở xứ sở này sao?
- Có chứ mẹ! Ảnh nói với con ảnh thích nhiều thứ lắm nhưng ảnh về lại vì yêu quê hương và thương những gì ảnh đã có khi còn ở việt Nam. Ảnh nói là ảnh thích làm giàu bằng sức lực và tài trí như những thương gia nổi tiếng Mỹ nhưng đến khi già ảnh sẽ không chuyển nhượng của cải cho con cái mà làm di chúc gửi tặng các thư viện, và các trường học. Ảnh nói là nếu ảnh có con, ảnh sẽ tạo điều kiện cho con cái của ảnh có kiến thức và cách sống tự lập chứ không ỷ lại vào của cải của cha mẹ. Ảnh còn mơ đến chuyện xây dựng nên các bệnh viện mà con làm việc thiện nguyện nữa đó mẹ.
- Vũ làm gì mà mơ tưởng đến chuyện làm giàu trên đất nước Việt Nam?
- Mơ chỉ là mơ thôi mà mẹ! Con nghĩ không biết rõ công việc của ảnh lắm. Con chỉ nghe nói trước khi đi Mỹ anh ta là người viết cho báo của những người thanh niên trẻ gì đó ở Việt Nam nhưng sau khi về nước, ảnh không viết lách gì nữa mà chỉ thông dịch, dạy kèm tiếng Anh và làm chủ một dịch vụ cho thuê máy vi tính thôi. Tiệm của ảnh có người trông coi nên ảnh dành phần lớn thời gian cho việc dạy dỗ nhất là dạy miễn phí cho các lớp học Tình Thương. Ảnh thường nói với con sự thất học gây cho con người mọi điều thua thiệt nên ảnh muốn đem lại sự hiểu biết cho tất cả những trẻ em không có điều kiện đến trường. Con không hiểu vì sao ảnh nói thích trở thành thương gia giàu có trong khi có lúc ảnh nói là thích làm những việc nhỏ và vô danh mà hữu hiệu và thiết thực hơn là những việc to lớn và nổi tiếng mà vô dụng và lỗi thời.
- Tiếng Việt của con dạo này rất khá có lẽ nhờ nói chuyện thường xuyên với nó?
- Mỗi tuần tụi con chỉ nói với nhau vào ngày chủ nhật thôi mà mẹ! Mẹ đừng quên là con đậu nhất môn thi đọc ca dao tục ngữ do Cộng Đồng người Việt tại Maryland tổ chức.
- Hình như cách hai, ba ngày gì đấy chứ không phải chỉ mỗi ngày chủ nhật đâu! Gọi điện từ Việt Nam sang đây thường xuyên như thế phải biết tình cảm của cậu ta đối với con như thế nào! Chưa kể những lần cậu ta gửi tặng hoa và quà sinh nhật bất ngờ cho con nữa đó! Bà Kim Cúc trêu.
Cô Loan lắc đầu:
- Con hiểu là ảnh yêu con nhiều và đối với con rất lãng mạn nhưng con vẫn không tin chắc lắm.
Đáp lại đôi mắt kinh ngạc của bà Kim Cúc thay cho câu hỏi “Vì sao vậy con?” cô Loan nói tiếp:
- Có lẽ trước đây con luôn luôn yêu đời và tin người vì chứng kiến hạnh phúc của ba mẹ. Sau ngày ba mẹ ly dị những điều ấy đã mất dần đi trong con.
Như một triết gia, bà Kim Cúc nói giọng trầm trầm:
- Mỗi người có một cá tính, không ai giống ai cả đâu con! Cuộc sống của chúng ta cũng vậy, không phải lúc nào cũng hoàn hảo, trọn vẹn hay bình lặng và giống nhau mãi mãi. Một lúc nào đó hay vì một hoàn cảnh nào đó mà cuộc đời của chúng ta thay đổi theo cái muôn màu muôn sắc muôn hình vạn trạng của sự biến chuyển. Hãy dẹp bỏ những điều bất mãn trong lòng để thỏa ý với tình bạn, tình yêu, lý tưởng và tham vọng mà con đang có. Đừng nên nuối tiếc với dĩ vãng hay quá lo lắng cho tương lai nữa mà hãy vui sống với gì con đang có được trong tầm tay!
Cô Loan lắc đầu với vẻ chán nản:
- Nhưng có thể nào như vậy không hả mẹ? Có thể nào người đàn ông vất bỏ hạnh phúc có được trong bao năm chỉ vì một tình yêu bồng bột và nông nổi như thế không? Con không hiểu được ba! Một người ba mẫu mực đã từng dạy cho con yêu cái đẹp, biết cái phải, làm cái đúng lại là người bóp chết trái tim con. Mỗi lần nhìn sự cô đơn của mẹ, con không thể nào chịu nổi và không thể nào không nghi ngờ những người đàn ông trên đời này.
Nhận ra ánh mắt oán hờn của con gái mình, bà Kim Cúc vội nói rối rít:
- Bản chất con người là thiện nhưng chúng ta không phải là thánh nên không thể tránh được chuyện vấp ngã một đôi lần trong một vài phương diện nào đó trong cuộc đời. Còn chuyện của ba, có thể ba đã có những ẩn khúc riêng nào đó mà mẹ không muốn tìm hiểu.
- Dù vì điều gì chăng nữa con không thể nào thông cảm cho ba. Con không hiểu vì sao ba có thể đành tâm bỏ mẹ như thế? Có một người đàn bà đẹp đẽ và nhân hậu như mẹ đây không là hạnh phúc nhất đời sao mà phải tìm người chẳng đáng gì?
- Tình yêu có những lý lẽ riêng của nó mà chỉ có người trong cuộc mới có thể hiểu được con à! Vì nghĩ như thế nên mẹ tôn trọng quyết định thành thật của ba- Im lặng một lúc, bà Kim Cúc chậm rãi nói tiếp - Không những mẹ luôn luôn tôn trọng sự tự do chọn lựa và quyết định của ba mà còn của các con nữa. Nhưng, quyết định của người mà mẹ lo buồn nhất là hiện giờ không phải là quyết định của ba mà là chuyện Phụng muốn ra ở riêng với cô bạn gái của nó; tuy nhiên, mẹ vẫn cố gắng chiều lòng theo nó!
- A! Chuyện của anh Phụng đó hả mẹ? Mẹ buồn vì anh Phụng đã dọn ra ở riêng phải không? Chuyện ấy là chuyện lành mà mẹ! Ảnh ra riêng là để sau này đem về cho mẹ một cô dâu bác sĩ thông minh và đẹp gái đó thôi! Con nghĩ là ảnh sẽ chính thức đưa chỉ về giới thiệu với mẹ sau khi chỉ lấy bằng bác sĩ!
- Mẹ không muốn hỏi chuyện cá nhân của Phụng, nhưng mẹ sẽ hỏi nó cặn kẽ khi nó tự nguyện kể cho mẹ nghe những gì nó muốn tâm sự!
- Ảnh sẽ! Tại chưa đến lúc thôi. Sau này không những ảnh đem về cho mẹ một cô con dâu bác sĩ mà cả cháu nội nữa. Thằng bé Tevone không phải là con anh Phụng nhưng nó ngoan lắm mẹ ạ. Chị Princess răn dạy nó rất kỹ, và còn đang học cách dùng đũa để gắp thức ăn như người Việt mình nữa đó. Con phục tính tình của chị và ngưỡng mộ tình yêu giữa chị ấy với anh Phụng. Còn ba, đáng tiếc là tình yêu mà ba hy sinh cho dì Hoa không phải là tình yêu muôn thưở.
Bà Kim Cúc thất sắc:
- Ý của con như thế nào? - Con nghe dì Hoa đã đem Tony bỏ ba đi từ lâu rồi. Hiện giờ ba chỉ ở một mình thôi.
Nhận ra khuôn mặt trắng bệch của bà Kim Cúc, cô Loan vội vàng hỏi thêm:
- Mẹ, có khi nào mẹ tha thứ cho ba không? Có khi nào mẹ nghĩ là mẹ cho phép ba trở về ở cùng với chúng ta như ngày xưa không?
Bà Kim Cúc hoang mang lắc đầu:
- Mẹ không biết con ạ. Mẹ không biết là ba có muốn trở về không; còn trái tim của mẹ thì đã héo khô. Mẹ nghĩ là mẹ không còn đủ sức để yêu ai và không thể làm cho ai yêu mình được nữa.
Cô Loan cúi đầu với giọng nói trầm buồn:
- Như vậy hóa ra người ta khó mà tha thứ cho nhau phải không mẹ? Chuyện của mẹ và ba chẳng khác nào chuyện của những người Việt khác. Cái khoảng cách giữa những trái tim khô héo và những trái tim trăn trở không bao giờ có thể được nối gần.
- Có thể lắm chứ con! Nếu đó là sự an bài của thượng đế hay chính bản thân chúng ta. Sự hàn gắn có thể dựa trên bài học của quá khứ và sự đồng lòng cải thiện với tấm lòng thành. Nhưng mà khi chúng ta nhận được sai lầm của người khác thì bản thân người ấy cũng đã nhận ra sai lầm của họ phần nào và tự sửa chữa, dù không nói ra.
- Đúng vậy mẹ ạ! Con tin người Việt Nam có bản chất thông minh.
Bà Kim cúc gật đầu dù không hiểu ý cô Loan muốn ám chỉ người Việt Nam trong tình hình mâu thuẫn tư tưởng và quan điểm hay chuyện ly cách của vợ chồng bà. Tuy nhiên, bà đã mỉm cười, thay đổi đề tài:
- Thế còn cô bác sĩ Loan của mẹ thì sao?
- Con hả? Sau khi lấy bằng bác sĩ con sẽ tiếp tục về Việt Nam mỗi hè để giúp đỡ những Hội thiện nguyện như hiện nay, hoặc là....
Bà Kim Cúc hỏi dò ngay sau câu bỏ lững của cô:
- Mùa hè năm nay con cũng định về Việt Nam nữa sao?
- Dạ phải! Con quên thưa với mẹ là hè này con đã ghi danh về Việt Nam giúp các hội thiện nguyện bên ấy. Con đã lấy vé rồi mẹ à. Hội thiện nguyện cho con nửa vé, con chỉ trả tiền một nửa thôi!
Cất những món hàng cuối vào tủ xong, cô Loan vỗ tay vào trán:
- A! Nói đến chuyện đi Việt Nam con mới nhớ là con đang giữ một vật của mẹ.
- Vật gì? Bà Kim Cúc ngơ ngác.
- Mẹ có nhớ anh Duy Anh làm cho tiệm Bàn Tay Đẹp của mẹ trước đây không?
- Sao hả con? Bà Kim Cúc ái ngại nhìn cô Loan.
- Ảnh cũng ghi tên trong nhóm thiện nguyện về giúp những người tàn tật ở Việt Nam lần này đó mẹ. Con gặp ảnh mấy lần trong hội thiện nguyện và ảnh gửi lời thăm mẹ mãi mà con quên nói lại với mẹ. Hôm nay ảnh gửi cho con cái bì thư này để chuyển lại cho mẹ. Tập thư rất dày con nghĩ là một cuốn sách ở trong ấy!
Đặt bì thư màu vàng khổ khoảng hai mươi lăm và ba mươi lăm phân, được niêm dán cẩn thận trên bàn xong, cô Loan vô tư hỏi:
- Mẹ ơi! Con có thể hỏi mẹ vài câu hỏi được không?
Bà Kim cúc hồi hộp:
- Được chứ, con nói đi!
Trải dài hai cánh tay trên chiếc bàn đá, và vuốt những ngón tay mình trên hai bàn tay đan chặt vào nhau của bà Kim Cúc, cô Loan hỏi một cách trang trọng:
- Có phải mẹ nhớ Việt Nam ngày xưa của mẹ lắm phải không? Có phải mẹ muốn sau này được về Việt Nam để sống và được chôn nơi mảnh đất mà mình đã sinh ra phải không?
Câu hỏi bất ngờ của cô Loan làm nước mắt của bà Kim Cúc muốn dâng lên mi. Bà nhớ ba căn phòng nhỏ sát cạnh nhau trong căn gác. Bà nhớ chiếc giường nơi bà cụ Đức đắm chìm trong giấc ngủ ngàn thu. Bà nhớ cảnh bà Bạch Mai và ông Thanh lăng xăng bàn bánh cuốn vào một ngày chủ nhật nào đó trước hiên nhà. Bà nhớ cái góc của hiên gác nơi bà tâm tình với bà Quyên. Thêm vào những nỗi nhớ ấy, bao nhiêu hình ảnh khác tràn về trong ký ức của bà nhưng bà đã cố gắng giữ nguyên ánh nhìn hết sức bình thản khi trả lời:
- Những gì mình cần khác với điều mình muốn con à! Mẹ muốn rất nhiều thứ trên đời nhưng chẳng được gì cho nên mẹ chỉ xác định mình cần phải làm gì thôi.
- Mẹ ạ, những cái mẹ cần là những gì thuộc về trách nhiệm còn những cái mẹ muốn là những cái thuộc về sự khao khát. Con biết trước đây mẹ rất bứt rứt khi quyết định bỏ quê hương ra đi nhưng vì hoàn cảnh mẹ đã phải liều thân mình. Con cũng biết là mẹ đã gắn bó tình cảm với đất nước này như quê hương thứ hai của mẹ nên mẹ luôn kỳ vọng chúng con góp sức mình để đền trả xứ sở đã cưu mang gia đình chúng ta. Nhưng ... nhưng mà con ... con muốn sau khi ra trường sẽ xin về làm việc cho các bệnh viện ở Việt Nam mẹ ạ!
Rụt ngay đôi bàn tay và khoanh chúng lại trước mặt, bà Kim Cúc lấp bấp:
- Con... con nói sao? Có phải con vừa nói là con muốn làm việc luôn ở Việt Nam không?
Cô Loan gật đầu với đôi mắt thẳng thắn:
- Dạ phải.
Mày chau, mặt nhăn nhó, bà Kim Cúc lớn tiếng phản đối:
- Tại sao con muốn như vậy? Con có biết đó là nơi không an toàn vì những luật lệ bất nhất không? Mỗi năm con đi chỉ một tháng thôi cũng đủ làm mẹ mất ăn mất ngủ rồi huống hồ muốn làm việc luôn bên ấy!
Cô Loan nhìn bà với ánh mắt thành khẩn:
- Con đã nhất định rồi mẹ ạ. Chỉ mong mẹ đừng buồn và đừng giận là con đi ngược lại điều mẹ mong muốn! Xin hiểu cho con là con chỉ muốn giúp đỡ những người dân cùng khổ ở Việt Nam chứ không ngoài mục đích gì khác. Hãy tin rằng giữa con và anh Vũ vẫn giữ tốt đẹp cho nhau.
Bà Kim Cúc lắc đầu, hạ giọng với nụ cười buồn:
- Mẹ không giận con đâu. Mẹ biết tuổi trẻ thường có những khát vọng hướng thượng và muốn làm việc cao cả nhưng thật sự là mẹ không an tâm với quyết định này dù mẹ luôn hứa với lòng sẽ luôn luôn tôn trọng quyết định của các con.
Cô Loan nói một cách thiết tha:
- Mẹ ạ, không phải con quyết định như vậy là vì muốn làm chuyện phi thường, vì quen thuộc với phẩm chất thích làm thiện nguyện xã hội của người công dân Mỹ hay vì muốn sống gần bà con mà vì con đã thực sự nghĩ mình là người Việt Nam, vì con đã yêu đất nước Việt Nam và hết lòng thương mến người dân Việt Nam. Xin mẹ không giận con thật tình như mẹ nói.
Ngượng nghịu trước sắc mặt trắng xanh và đôi mắt buồn bã của bà Kim Cúc, cô Loan nói thêm:
- Con biết là con sẽ đến một nơi không bằng Mỹ và là nơi có nhiều điều làm mẹ lo lắng nhưng con tin rằng tất cả những điều phi lý, bất công và mâu thuẫn sớm hay muộn cũng bị hủy diệt bởi chính bản thân của nó. Xin mẹ hãy tin những điều mà con đang tin: Sự thiện tâm và thành ý sẽ giúp chúng ta đạt kết quả mỹ mãn cho những cái mà chúng ta đang cố công bồi đắp.
Gật đầu và nắm chặt đôi bàn tay cô Loan, bà Kim Cúc nói với vẻ trịnh trọng:
- Mẹ hiểu con muốn nói gì rồi! Lo sợ thì vẫn còn nhưng mà con đã quyết chí thì mẹ hoàn toàn tôn trọng lý tưởng nhân hậu của con.
Cô Loan sung sướng đứng lên, bước đến ôm choàng bờ vai của bà Kim Cúc, rồi nói như reo:
- Mẹ! Mẹ thật là người mẹ tuyệt vời của con! Với người mẹ cao quý như mẹ đây con hứa sẽ sống tốt và mãi mãi làm nhiều điều có ý nghĩa để làm cho mẹ vui lòng.
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Chương 41
“Tôi biết tình yêu hiện hữu trong tâm hồn mình là vô vọng nhưng tôi không thể nào từ bỏ được những ý nghĩ yêu thương đầy ắp trong tôi. Theo nhịp bước của thời gian, tình yêu quyện chặt trong tâm hồn của tôi như nó và tôi là một tổng thể mà không có một sức mạnh nào có thể tách ra khỏi được. Càng ngày tôi càng hiểu rằng nếu phải xóa bỏ những gì tôi đang có trong tâm hồn đồng nghĩa là tôi phải bóp nát trái tim của tôi.
Tôi sẵn sàng chấp nhận đau khổ triền miên của tình yêu vô vọng và đối đầu với những khắc khe đã có trên đời hơn là ...
- Tình yêu?
Bà Kim Cúc nghe tiếng hỏi chua chát của mình văng vẳng đâu đó trong căn phòng làm việc vắng vẻ của bà. Lật sơ qua các trang giấy và dừng mắt ở trang cuối nơí số điện thoại được ghi cẩn thận, bà nhấc điện thoại bấm số và chào hỏi người đàn bà nào đó ở đầu dây bên kia. Tiếng trả lời hết sức lạnh lùng:
- Bà chờ một chút, tôi gọi nó!
Lời nói vừa dứt, bà nghe tiếng “cạch” của máy điện thoại rồi một lát sau bà nghe giọng nói trầm trầm của anh Duy Anh:
- Chị Kim Cúc?
- Phải, chị đây. Chị đã nhận tập nhật ký của em và muốn gặp em sau trường tiểu học W. ngay bây giờ.
- Được, em sẽ ra ngay và gặp chị ở gốc sồi.
Bỏ tập nhật ký vào chiếc xách tay, đi đến phòng gia đình nơi cô Loan và bé Lisa đang coi phim Hàn Quốc, bà báo cho họ biết là bà phải đi ra ngoài có chút chuyện.
Ba năm hơn, sau thời gian bé Lisa vào trường trung tiểu học, đó là lần đầu tiên bà Kim Cúc đi bộ trở lại đến trường tiểu học W. Bà vừa đi, vừa suy nghĩ những câu nói sâu sắc nhất và ý nghĩa nhất để khuất phục điều khăng khăng trong cuốn nhật ký; thế mà khi lên đến đỉnh đồi, vòng tay ôm bất thần của người thanh niên đã làm tan biến những suy tính mà bà đã chuẩn bị sẵn trong đầu.
- Hãy tin vào tình yêu chung thủy của em! Em sẽ yêu chị mãi mãi cho đến phút cuối của cuộc đời!
Lời tỏ tình thống thiết và bất ngờ của người thanh niên đã làm bà Kim Cúc sững sờ kinh ngạc. Chưa kịp phản ứng được gì, bà lại nghe anh ta nói:
- Đừng xa lánh và tàn nhẫn với em nữa! Em đã cố gắng trong bao năm nhưng không thể nào thay đổi được tình yêu trong trái tim của em!
Lần này bà Kim Cúc nghe rõ nhịp tim đập của người thanh niên bên tai. Nhịp tim hòa với những lời van vỉ của anh đã xóa tan những câu nói đã chuẩn bị sẵn trong trí của bà kể cả câu tàn nhẫn nhất là: “Hãy tưởng tượng tôi là mẹ của em mà quên đi những tình cảm bồng bột trong tâm trí của em đi!” Hơn thế nữa, chúng đã đưa bà vượt lên khỏi cái giới hạn của tuổi tác mà những tiếng “chị em” chỉ là lối xưng hô đơn thuần chứ không thể cao hơn sự yêu thương chân tình mà người thanh niên vừa thổ lộ ra. Chơi vơi với những gì vừa nghe được, bà Kim Cúc cảm nhận tình yêu của người thanh niên kiên định và thành thật đến độ không gì có thể lay chuyển, đồng thời bà cảm thấy trái tim băng đá của mình đang từ từ tan chảy mà từng giòng nước của nó hình như đang xóa sạch nỗi căm phẫn về sự lừa dối của đàn ông trong ý nghĩ của bà. Vô cảm và vô hồn, bà Kim Cúc đứng im không nhúc nhích. Trơ trơ ánh nhìn về một điểm ở xa xa, bà thấy những ngôi nhà nho nhỏ thấp thoáng trong các lùm cây, dưới bầu trời xanh và những đám mây trắng. Bà biết đàng xa ấy có thể là phương trời mở rộng cho bà và người thanh niên đang kiên định với vòng tay si tình của anh ta. Nhưng, bà không nhìn về nơi xa xăm ấy mà ngước mắt lên. Dưới tàn sồi xanh, một khuôn mặt u uất đau khổ với ánh mắt tha thiết và đôi môi khao khát chờ đợi sự chấp thuận. Bà biết rằng chỉ với cái chớp mắt nhẹ của mình, chàng thanh niên sẽ trao cho bà tất cả yêu thương đang chan chứa trong tâm hồn của anh ta nhưng đột nhiên giọng nói vui tươi của cô Loan vang lên, phục hồi những điều suy tính trong trí nhớ của bà trước khi bà ra khỏi nhà “Chỉ có mẹ mới là người mẹ tuyệt vời nhất trên đời! Với người mẹ cao quý như mẹ đây con hứa sẽ mãi mãi sống tốt và làm nhiều điều có ý nghĩa!”.
Nghiêng đầu sang hướng khác và vùng ra khỏi vòng tay của người thanh niên, bà Kim Cúc run rẩy nói:
- Hãy buông chị ra! Chị hẹn em đến đây chỉ ngoài mục đích trả cuốn nhật ký của em mà thôi!
Người thanh niên bỡ ngỡ:
- Chị đã đọc hết cuốn nhật ký của em chưa?
- Không đọc hết, chỉ một trang đầu thôi. Nhưng... không cần đọc nữa. Chúng ta không thể đi ngoài trật tự của xã hội. Tình yêu phải đặt trên trách nhiệm chứ không phải là một sự buông thả! Bà Kim Cúc nói với cái lắc đầu rồi cúi đầu.
Người thanh niên hỏi:
- Vậy chị ra đây làm gì?
Không trả lời, bà quay mặt ra sau nhìn hai cánh cửa sắt màu đỏ đàng sau lưng. Hai cánh cửa đỏ như hai bàn tay khổng lồ với hai chữ dừng lại nhắc nhở bà phía trong ấy là các lớp học của trường tiểu học W, nơi đã dạy dỗ con gái bà với bao nhiêu điều hay ý đẹp, những điều trái ngược với quyết định nông nổi nếu có của bà. Vất bỏ những ý nghĩ yếu đuối còn lại trong ý nghĩ, bà ngẩng cao đầu nói quả quyết:
- Chị ra đây không ngoài mục đích khuyên em đừng nên đeo đuổi tình yêu bồng bột nữa!
Người thanh niên cúi gập lưng, ngồi phệt trên đám cỏ như người vừa bị trúng thương. Ngước lên nhìn người đàn bà với ánh mắt nửa oán hờn, nửa tê tái, anh ta nói:
- Em không cần chị khuyên điều gì cả vì tình yêu của em không phải là tình yêu bồng bột.
Não nề, anh ta gục đầu trên đầu gối:
- Chị hãy đi đi! Hãy về đi! Hãy về đi!
Thoạt đầu bà Kim Cúc bối rối trong vài giây, sau đó bà mở xách của mình ra lấy tập nhật ký đặt bên cạnh chỗ ngồi của người thanh niên rồi lặng lẽ quay bước xuống đồi. Thảm cỏ dưới chân bà như đang bị cháy úa bởi ánh nắng gay gắt của mặt trời và con đường dẫn về nhà bà như dài ra, hun hút thêm và thăm thẳm đến vô tận. Trong ánh nắng rực đỏ của trời hạ, bà cảm thấy như mình bị thiêu đốt giữa sa mạc nóng bỏng và đồi cỏ dưới chân bà như đang bị tàn rụi bởi những tia nắng đỏ hậm hực và giận dữ. Vài cơn gió bất chợt thổi tung tóc bà bay muôn hướng. Chúng đưa những lời thống thiết của chàng thanh niên và van xin bà hãy ngược lại đỉnh đồi. Bâng khuâng, muốn quay trở lên dốc đồi để khuyên nhủ người thanh niên hãy đi về nhà nhưng hình ảnh người thanh niên ôm chầm bất thần với những lời van lơn khiến bà lo sợ và tiếp tục bước nhanh hơn.
Chưa bước hết con dốc dài và mênh mông đầy cỏ, ngực bên trái của bà đột nhiên nhói liên hồi. Bà đứng khựng lại một lúc để đối phó lại cảm giác đau nhói như bao lần tự xoa dịu cơn đau nhức của trái tim mình. Ôm một bên ngực, bà cau mày và nhăn mặt một cách đau khổ nhưng không phải bởi cơn đau thắt bên vùng ngực mà vì những hình ảnh cay đắng xa xưa lần lượt hiện ra trong trí tưởng. Bà thấy đôi mắt kinh hoàng của mình trong cơn hấp hối của Sài Gòn, thủ đô yêu thương nhất của bà. Bà thấy bàn tay của mình nắm chặt không muốn rời trong ngày chia tay với ông Đức, người cha đáng kính của gia đình bà trước giờ ông lên đường đi học tập cải tạo. Bà thấy khuôn mặt đầy lo lắng của mình trên những con đường đi tìm bà Bạch Mai, người chị gái đẹp tuyệt trần duy nhất của bà. Bà thấy đôi tay lem luốc vuốt dầu đen bôi mặt và toàn thân trong tâm trạng khiếp sợ bọn hải tặc hành hung khi bà ngồi chẹt dưới hầm của chiếc tàu vượt biển đầy người. Bà thấy những giọt lệ đắng cay của mình sau buổi tối phát hiện sự ngoại tình của ông Hoàng, người chồng đã cùng tổ chức lễ Hôn Khánh hai mươi năm linh đình trước bao nhiêu người thân và bạn bè. Tột cùng nhất, bà thấy cái gục đầu của mình trên hai bàn tay tuyệt vọng sau khi cậu Phụng, đứa con trai đầu và duy nhất của bà, xách va li đi ra khỏi nhà. Qua cuốn phim ký ức ấy, bà cảm thấy lồng ngực của mình bị đè nặng và càng lúc càng cảm thấy khó thở hơn. Sự ép chặt nơi lồng ngực của bà không phải vì sức nóng của nắng hè, cũng không vì áp lực của không khí trong tư thế đi ngược xuống mà vì bà đau khổ nhận ra rằng sự mất mát đang có trong tâm hồn của bà không nhẹ hơn những sự đau khổ mà bà đã từng trải qua. Phủ nhận và chối bỏ những gì chân thành nhất mà người thanh niên tha thiết tỏ bày đã khiến bà đau khổ không khác những lần đau khổ đã từng có trong đời kia. Tuy nhiên, bà hiểu vì sao mình phải làm ngược lại những rung động trong trái tim mình. Lý trí đã nhắc nhở cho bà biết tình cảm của người thanh niên đối với bà chỉ là một sự ngang trái và răn đe bà không nên đi ngược phong tục tập quán và quy luật hôn nhân của người Việt. Với vai trò gương mẫu của một người mẹ trong việc giữ cho con cái có một tương lai tốt đẹp, bà không thể nào trả thù sự ngoại tình của chồng bằng cách quen một người ngang tuổi con mình như ông ta đã từng, cũng như không thể để miệng đời chê cười chuyện “Ông ăn chả, bà ăn nem” như bao nhiêu chuyện bà đã từng nghe. Xa hơn những ý nghĩ đơn thuần ấy, bà còn lo sợ hình ảnh già nua, tội nghiệp và đáng thương trong tương lai của mình bị bỏ rơi bởi người thanh niên vừa hết lòng nói yêu thương bà tha thiết kia.
Tuy là nghĩ như thế, nỗi sầu muộn vẫn man mác theo những bước chân của bà trên thảm cỏ mênh mông và thăm thẳm như không có điểm dừng. Trong trạng thái vô ý thức, bà Kim Cúc đã bước chơi vơi khỏi đồi cỏ để cố gắng theo con đường dẫn về nhà.
- Chào bà chủ tiệm Bàn Tay Đẹp!
Một giọng nói lạnh lùng đàng sau khiến bà giật mình quay người lại. Một người đàn bà với mái tóc ngắn ngang tai được chải gọn, khuôn mặt nghiêm nghị vô cảm và cái cổ áo gài kín ngực đang đi sát phía sau bà như bà ta đã cố tình đi gần để nói chuyện với bà sau khi chờ sẵn bà ở một nơi nào đó.
- Chào chị. Bà Kim Cúc trả lời với đôi mắt hoang mang:
- Bà là vợ của ông Hoàng?
- Dạ phải - Bà Kim Cúc trả lời trong ngơ ngác - Sao chị biết tôi ạ?
- Ở đây ai mà không biết ông bà! Gia đình của ông bà là một gia đình có giáo dục, kinh doanh thành công, và con cái thành đạt thì làm sao người Việt vùng này không biết đến? Nhưng mà gần đây tôi nghe người ta xì xầm về chuyện ông bà thôi nhau nhiều lắm! Nhiều nhất là chuyện họ trách ông nhà bỏ bà và lấy cô gái trẻ ở Việt Nam đưa sang đây.
Đôi mắt bà Kim Cúc rực lên nỗi bực tức. Toan nói vài câu cay đắng nhất để cho người đối diện một bài học về cái tội nhiều chuyện, bà bị khóa miệng ngay bởi những lời cay độc tiếp theo:
- Cứ nghe thiên hạ bàn tán mà tôi nực cười. Tôi thấy là không có chuyện gì xảy ra trên đời mà không có nguyên nhân! Nếu người đàn bà đàng hoàng, mẫu mực, chính chắn thì ông chồng nào đem dạ yêu người khác? Trường hợp của bà càng tệ hại hơn mấy trường hợp mà mấy bà bị chồng ngoại tình! Đã già bốn, năm mươi tuổi mà bà không biết thân biết phận, lại đem lòng dụ dỗ một đứa bằng tuổi con mình thì trời đất nào coi cho được?
Bà Kim Cúc kinh hoàng khi nhận ra khuôn mặt lạnh kia chính là mẹ của anh Duy Anh. Mái tóc ngắn đã làm bà trông trẻ và sang hơn trước khiến bà không thể nào nhận diện khi gặp lại.
- Đã bao nhiêu lần tôi muốn “làm” cho bà một trận để bà ngưng cái thói dư tiền sinh tật, nhưng vì đã làm mẹ, biết danh dự của một người mẹ đối với con cái mình như thế nào nên tôi cắn răng bỏ qua cho danh dự của bà và của những đứa con của bà, thế mà bà vẫn chưa chừa cái tật quyến rũ của mình. Tôi muốn nói cho bà biết là bà có đẹp bao nhiêu thì bà cũng đã già rồi! Làm ơn bỏ “thói mất nết” gọi con tôi hẹn hò ngoài đường như vậy khó coi lắm! Bà có con, biết lo cho tương lai của con bà thì bà hãy để yên cho con tôi ăn học đàng hoàng để sau này nó còn có vợ có con như người ta, sao bà cứ quyến rũ nó hoài, ác quá vậy? Từ giờ phút này, muốn kiếm chồng mới thì tìm người khác! Làm ơn đừng hủy hại tương lai của con tôi nữa! Tha cho nó đi!
Chao đảo trên con đường lót xi măng dành cho người bộ hành như một người say rượu, nước mắt của bà Kim Cúc dâng lên ngập mi. Lời nói của người đàn bà kia thật sự là ngọn dao bén chém ngay vào trái tim của bà. Bà cảm thấy tim mình đang từ từ rỉ máu khi bà biết chắc chắn rằng chưa bao giờ và chưa một lần nào trong đời bà bị mạ lỵ như thế. Lúc ấy, bà không ngờ một người đàn bà từng có con với lính Mỹ, đã từng trải qua tình cảnh có con với người ngoại quốctrong cái ý thức hệ và quan niệm cổ xưa của người dân miền Nam Việt Nam trước năm 1975 lại thốt ra những lời nặng nề và vô thông cảm như thế đối với bà. Trải nghiệm sự trái ngược giữa trái tim yêu chân thành và tha thiết của người con và trái tim hẹp hòi và đố kỵ của người mẹ, bà hiểu là còn có biết bao nhiêu trái tim khác nhau trên đời mà bà không thể nào đi sâu vào từng trái tim một với kiến thức hạn hẹp, lối giáo dục gò bó, và kinh nghiệm nhỏ nhoi của mình. Hơn bao giờ, bà Kim Cúc ao ước còn được cuốn nhật ký của anh Duy Anh trong tay để trao lại cho mẹ của anh ta. Và cũng hơn bao giờ bà ao ước người đàn kia đi ngược lên dốc đồi sau trường tiểu học W., trên đường quay về nhà, để nhìn thấy anh Duy Anh đang ngồi khóc nức nở dưới gốc cây sồi.
Không trả lời một tiếng, vì biết nếu mở miệng ra nước mắt sẽ chảy, bà Kim Cúc lầm lũi bước nhanh như trốn chạy. Những tiếng cầu khẩn nho nhỏ như khúc nhạc ai oán đeo đuổi mãi sau lưng: “Làm ơn! Làm ơn buông tha cho con của tôi! Hãy để cho tương lai con tôi sáng lạng như những đứa con trai khác trên đời!”
Khi còn lại một mình trên đường về nhà, bà nuốt hết nước mắt bằng cách tự an ủi mình là kẻ may mắn. May mắn tột đỉnh là cái bản lĩnh và thái độ lạnh lùng của bà đã giúp bà từ chối tình yêu say dắm của anh Duy Anh. Với những bước chân chầm chậm trên lối, bà tự hỏi là đã có bao nhiêu người đàn bà cùng cảnh ngộ như bà trên đường đời của họ và đã có bao nhiêu người đàn bà nhẹ dạ rơi vào cái hố của tình yêu nông nổi và không cân xứng tuổi tác để phải mang bao nhiêu tai tiếng và dị nghị suốt đời bởi miệng thế gian.
Đến nhà, đang loay hoay với chiếc chìa khóa tra vào ổ, cánh cửa mở toang ra và con bé Lisa reo lên:
- Con biết ngay là mẹ về mà! Mẹ không bỏ tụi con đâu phải không mẹ?
Bà Kim Cúc lắc đầu:
- Không! Chỉ có con bỏ mẹ chứ mẹ không bao giờ bỏ các con!
- Con không bỏ mẹ đâu! Con sẽ không như ba và anh Phụng đâu mẹ!
Con bé Lisa nói trong khi tung tăng đi theo bà lên thang lầu, rồi thủ thỉ tiếp khi hai người vào phòng học của nó:
- Mẹ, có phải mẹ vẫn còn buồn vì chuyện ba bỏ mẹ không hả mẹ? Mẹ đừng buồn nữa! Con có những đứa bạn cũng có ba mẹ ly dị như mình nhưng chúng ô kê lắm mẹ. Có khi tụi nó về nhà ba của tụi nó chơi với em cùng ba khác mẹ có khi chúng ở với mẹ và chơi với em cùng mẹ khác ba. Ngoài ra, chúng còn có mấy người anh chị em riêng của ba ghẻ hay mẹ ghẻ của chúng nữa. Gia đình tụi nó vẫn sống hoà thuận và vui vẻ lắm mẹ ạ!
Thong thả ngồi xuống chiếc ghế cạnh bàn học, bà Kim Cúc lắc đầu nhè nhẹ trong khi nói dịu dàng:
- Mẹ không sao! Không buồn gì cả con ạ!
Liến thoắng, bé Lisa nói tiếp:
- Con nghĩ là nếu chú Duy Anh ở cùng nhà với mình thì mẹ sẽ vui hơn! Mấy bó hoa cúc đủ màu mà chú tặng cũng sẽ làm căn nhà mình tươi hơn, phải không mẹ?
Câu hỏi của con bé làm bà Kim Cúc giật mình và gây nên một ý nghĩ hết sức chán chường lóe lên trong đầu bà. Như bị ngọn giáo xuyên ngay vào vết thương đang rỉ trong tim, bà hoang mang với ý nghĩ “Một đứa trẻ mười ba tuổi như Lisa lại có ý tưởng về tình cảm giữa mình với Duy Anh huống hồ mẹ của anh ta”. Nhưng rồi, bà đã nói với Lisa một cách ôn tồn:
- Mẹ không thích nhận hoa cúc của ai cả con ạ. Hoa cúc chỉ đẹp nên thơ với trời thu ở Việt Nam thôi, còn ở đây, theo quan niệm của người Âu Tây, nó chỉ dành cho những người đã mất.
Rồi để không phải nói thêm rằng “Trái tim mẹ đã héo chết từ lâu rồi, còn lại chỉ là tâm lực dành cho các con và những công việc có ý nghĩa sắp tới mà thôi!”, bà Kim Cúc đã cất giọng cao hơn, nói tiếp:
- Nhưng mà Lisa còn nhỏ, lo chuyện nhỏ của mình, đừng để tâm đến chuyện người lớn như vậy không tốt!
Xuất hiện giữa cửa phòng với đầu tóc còn ướt nước, cô Loan hỏi:
- Mẹ, mẹ về rồi hả mẹ? Còn Lisa không coi phim nữa sao không tắt máy?
Bà Kim Cúc cằn nhằn:
- Cũng bởi mấy cái phim tình cảm xã hội Hồng Kông và Đài Loan tiếng Việt này mà nhập tâm nói bậy bạ chuyện tình cảm của người lớn! Lisa đi lấy sách đọc đi.
Lisa lắc đầu:
- Đọc sách chỉ dành cho thời gian trước khi đi ngủ chứ đâu phải lúc này hả mẹ? Bây giờ con chỉ muốn mẹ đưa con đi mua sắm thôi!
Cô Loan nói:
- Con cũng muốn đi mua sắm nữa đó mẹ!
Bà Kim Cúc gật đầu:
- Được rồi, vậy thì chúng ta cùng đi mua sắm. Mẹ cũng cần mua vài chiếc áo mới để chuẩn bị cho ngày lễ ra trường của Phụng. Hai đứa thay đồ và sửa soạn mau đi rồi mình cùng đi!
Ba người cùng đứng lên, mỗi người về một phòng. Tiếng nói của họ râm rang vang khắp các phòng. Đâu đó có tiếng hỏi:
- Có phải mình sẽ đi đến thương xá F. không ? Có khi nào mình gặp ba ở đó không? Ba vẫn thường đến thương xá F. vào những chiều chủ nhật đó mà!
Và tiếng trả lời:
- Nếu không gặp ba ở thương xá F. Mình sẽ gặp ba trong ngày ra trường của anh Phụng! Chắc chắn là như vậy!
