Tác giả: Victor Hugo
Nguồn: http://vnthuquan.net/
Độ dài: 11 chương
Đoạn trích:
Ở nghĩa trang Cha-Lachaise, gần cái hố chung, cách xa khu vực lịch sự của thành phố mộ địa ấy, xa tất cả những nấm mồ ngông nghênh phơi bày trước cõi vĩnh hằng, những kiểu thời trang gớm ghiếc của cái chết ấy, trong một góc hoang vắng, dọc theo một bức tường cũ, dưới một cây thông đỏ mà bìm bìm leo vào giữa cỏ gà và rêu, có một phiến đá. Phiến đá này, không hơn gì những phiến đá khác, cũng không thoát khỏi những vết sần sùi, lở loét của thời gian, của nấm mốc, của địa y, và của cứt chim. Nước làm.nó xanh, không khí lại làm nó đen. Nó chẳng kề bên một lối đi nào, và người ta không thích đi về phía ấy, vì cỏ mọc cao và chân người ta bị ướt ngay lập tức. Khi có đôi chút ánh nắng, thì những con thằn lằn đi đến đó. Khắp xung quanh, có tiếng rì rào của loài yến mạch dại. Về mùa xuân, chim chích hót trên cây.
Phiến đá ấy trần trụi. Người đẽo đá chỉ nghĩ đến cái gì cần thiết cho ngôi mộ, nên đã không bận tâm đến cái gì khác, ngoài việc làm cho nó dài và hẹp, đủ để che được một con người.
Trên đó không có tên người nào cả.
Chỉ có một điều là, cách đây đã nhiều năm, một bàn tay đã viết lên đó, bằng bút chì, mấy câu thơ sau đây, mà mưa và bụi đã dần dần làm cho khó đọc, và đến hôm nay, thì chắc đã bị xóa hết:
Mặc dù số phận trớ trêu, ông đã sống tốt trong nhiều năm qua.
Khi thần bản mệnh lìa xa, ông chết, ông ngủ. Thật là tự nhiên.
Hết ngày, ắt lại đến đêm.
